Từ xưa, chuyện tìm kiếm người mẫu để vẽ tranh khỏa thân đã không dễ dàng gì. Và đến nay, sau nhiều cuộc đổi thay dường như quan niệm về vấn đề này vẫn chưa có nhiều tiến triển. Và vì thế, xung quanh đó, đã có không ít chuyện bất ngờ.

 Ngắm Van Gogh, Marilyn Monroe bằng rau củ

Người mẫu không hoàn hảo vẫn đẹp

Theo lời kể của họa sĩ Bùi Thanh Phương thì lần đó khó khăn lắm họa sĩ Bùi Xuân Phái mới thuyết phục được một người phụ nữ trung tuổi đồng ý khỏa thân để ông và các bạn cùng vẽ. Ngày đó, tìm được người luống tuổi đã khó chứ nói gì đến “những cô gái chân dài”. Thế nhưng, khi người phụ nữ cởi bỏ quần áo thì các họa sĩ bất ngờ vì hai bầu vú của bà chảy xuống dài như hai… quả mướp. Trong khi các họa sĩ khác tự dưng cảm thấy không có cảm hứng để vẽ nữa thì họa sĩ Bùi Xuân Phái lại bảo, thế càng hay vì không phải cứ tròn trịa mới là đẹp.

Danh họa quan niệm, cái đẹp đôi khi nằm trong cái tưởng như không đẹp, vì thế, ông đã vẽ một bức tranh nude và khuôn mặt của cô người mẫu trông rất tâm trạng. Nhưng thực ra, trong tất cả những bức tranh vẽ phụ nữ của Bùi Xuân Phái, nhân vật trong tranh mới nhìn qua đều không đẹp. Những cô làm mẫu cho Bùi Xuân Phái đều hiểu rằng phải không được sợ xấu khi lên tranh vì họa sĩ luôn vẽ bằng con mắt mỹ cảm của mình chứ không phải để nịnh họ.

Tranh Bùi Xuân Phái.

Nhiều người mẫu hiểu rằng mình không được phản đối họa sĩ sáng tác theo cách của họ, nhất là khi vẽ tranh khỏa thân vì hầu như loại tác phẩm này không để lộ danh tính, thậm chí khuôn mặt người mẫu cũng không phải y như nguyên mẫu. Thế nhưng, vẫn có những người mẫu nổi đóa lên sau một thời gian dài nude để họa sĩ sáng tác, đến khi nhìn vào bức tranh lại thấy một cô gái… không có đầu.

Chuyện các họa sĩ phản ứng hơi bất thường với người mẫu khỏa thân cũng không phải chuyện hiếm. Họa sĩ Ngô Thành Nhân cho biết, tại trường Đại học Mỹ thuật, vẽ khỏa thân là bài học bắt buộc đối với mỗi sinh viên. Tuy nhiên, việc tìm người mẫu luôn luôn là vấn đề nan giải, do quan niệm chưa được thoáng của nhiều người về vấn đề này. Vì thế, đôi khi họ vẫn phải chấp nhận những người mẫu có chút khiếm khuyết về cơ thể.

Do vậy, ngoài quy định cấm sinh viên nam có thái độ sàm sỡ hay thiếu nghiêm chỉnh với người mẫu, nhà trường còn cấm sinh viên tỏ ý xúc phạm đến họ. Quy định là thế, song điều không hay vẫn xảy ra. Lần ấy, một sinh viên nam vô tình thốt lên “ôi, bàn chân có sáu ngón à” khi nhìn thấy bàn chân hơi không bình thường của một người mẫu khỏa thân. Câu nói của cậu sinh viên vô tình làm người mẫu bị sốc, và ngay lập tức cậu được mời lên phòng giáo vụ làm kiểm điểm.

 Chuyện không ngờ

Cũng có khi người mẫu khá hoàn hảo mà buổi vẽ vẫn không thể như ý muốn do những “tai nạn” bất khả kháng. Ví như có lần, người mẫu đang ngồi rất ngoan ngoãn để các họa sĩ trẻ cùng vẽ nude thì phát hiện mình "đến tháng", lúc này cô mới hốt hoảng và tất nhiên, khi hiểu sự tình thì mọi người phải dừng lại để người mẫu giải quyết vấn đề.

Nude để các họa sĩ vẽ vốn đã rất vất vả, mệt mỏi và căng thẳng vì hầu như phải trơ trọi một thân một mình 6,7 tiếng đồng hồ để người khác ngắm. Do vậy, khi làm mẫu, đa số các người mẫu đều tranh thủ chợp mắt. Ngủ trong lúc họa sĩ vẽ thì không sao, nhưng nếu làm mẫu cho những nhà điêu khắc đang nặn tượng thì cũng… hơi phiền.

Khi làm mẫu nặn tượng, người mẫu khỏa thân được ngồi trên chiếc bàn xoay và bị các nghệ sĩ "soi" khủng khiếp hơn nhiều. Và nếu có mệt quá, nhắm mắt nghỉ ngơi một chút thì lập tức bị họa sĩ xoay một vòng giật nẩy mình. Không phải họa sĩ “chơi đểu” người mẫu mà vì anh ta cần phải quan sát người mẫu ở mọi góc độ, vì thế mới cần đến cái bàn xoay.

Tranh Ngô Thành Nhân.

Người ta thường nghi ngờ sự trong sáng, lành mạnh khi một họa sĩ nam ở bên một cô người mẫu không mảnh vải che thân. Nhưng thực tế, để có được một cô gái đồng ý nude là rất khó, nên nếu có thì các họa sĩ sẽ cùng chia sẻ chứ ít khi "lỡ" vẽ một mình. Trước rất nhiều người thì chuyện mờ ám không thể xảy ra. Theo lời họa sĩ Thành Nhân thì trong lúc anh em cùng sáng tác chung như thế, đã có trường hợp một họa sĩ nảy sinh tình cảm với người mẫu và cưới cô làm vợ. Thế nhưng sau khi sở hữu cô rồi, anh này lại cấm vợ làm người mẫu khỏa thân, vậy là đồng nghiệp lại phải vất vả tìm người thay thế.

Chưa hết, vẽ tranh khỏa thân, buồn nhất là không có xưởng vẽ riêng. Một lần họa sĩ Thành Nhân và đám bạn của anh mời được một người làm mẫu vẽ nude nhưng vì không có xưởng nên phải mượn nhà của một người bạn. Trong lúc mọi người đang say sưa vẽ thì chị vợ bỗng nhiên về nhà giữa chừng. Bất ngờ khi thấy một đám đàn ông và một cô gái khỏa thân trong nhà mình, chị bực mình đuổi hết tất cả đi, đã thế còn tiện tay xé nát các bức phác thảo đang vẽ dở khiến các họa sĩ không kịp phản ứng gì, chỉ biết đưa người mẫu chuồn thật nhanh!

• Thu Huyền