Bản thân chiếc áo dài đã quá đẹp, đã thế nó lại được khoác lên thân hình những người phụ nữ tuyệt đẹp. Đi nhiều nơi mới thấy, phụ nữ nhà mình đẹp thế, không cao lớn như người ta mà nhẹ nhõm thanh thoát...

Lâu rồi tôi không thấy hình ảnh đó nữa. Thật may trong những ngày đầu tháng năm, thành phố vật vã oi bức trong cơn chuyển mùa, tôi lại cảm giác được cả một vùng không gian mát mẻ, êm đềm xung quanh những tà áo dài qua chương trình "Nhịp điệu áo dài" được tổ chức tại nhà hát thành phố. Bản thân chiếc áo dài đã quá đẹp, đã thế nó lại được khoác lên thân hình những người phụ nữ tuyệt đẹp. Đi nhiều nơi mới thấy, phụ nữ nhà mình đẹp thế, không cao lớn như người ta mà nhẹ nhõm thanh thoát. Mấy cô thiếu nữ thì gầy gầy, mảnh mảnh như lụa là, các mẹ, các dì thì đẫy đà như gấm vóc. Tất cả họ đều đẹp, vẻ đẹp lúc gần gũi lúc lại kiêu sa.

 

Đêm hôm ấy 800 bộ áo dài như tràn xuống phố, nơi mà cô Phượng của đạo diễn Philip Noyce đã từng đi bộ trong tà áo lụa bông tím. Nhưng họ không yếu đuối cần nơi nương tựa như Phượng mà họ rạng rỡ tươi cười, tự tin vào cuộc đời của chính mình và của đất nước. Một sân khấu bao la dưới bầu trời đêm trong vắt, mấy chiếc lá tre thon thả đung đưa mình trong làn suối âm thanh của dàn nhạc giao hưởng, ánh đèn màu toả những sắc màu lộng lẫy lên những khuôn mặt mang nét hân hoan của các cô các mẹ.

Và đêm nay, họ đẹp quá! Tôi say mê, tưởng như đang được xem một bộ phim tài liệu tái hiện lịch sử đời sống của phụ nữ Việt Nam, một bộ phim tuyệt hảo về chất lượng âm thanh ánh sáng, màu sắc. Dàn nhạc ngân những âm thanh và người dân hát trong tâm tưởng: "Mây bay giăng giăng  ngoài nắng xuân đẹp thay... em hãy nở nụ cười tươi xinh như đoá hoa xuân chào riêng anh..." Chúng tôi hân hoan, hạnh phúc trước những người phụ nữ thân thiết của mình. Gió đêm chạy từ bến Bạch Đăng, ngoài bến nhà Rồng vào, thổi tung những vạt áo xanh tím, tía, hồng và mấy cọng tóc mai lơ thơ, sợi dài, sợi ngắn. Họ đẹp thế biểu sao các cụ, các kỵ nhà mình không lấy võng gánh về nhà cho bằng được.

 

Mấy chiếc võng nhịp nhàng trở người đẹp mà thấy như được ân sủng. Rồi những ngày miền Nam khai hoang mở đất, những chiếc xe thổ mộ lóc cóc chở những cô thôn nữ ra chợ, chở cả sự trù phú của vùng Nam Bộ. Mấy vạt áo kéo lại cho gọn, nằm hờ bên nhau, tóc búi gọn sau gáy, nếp sinh hoạt nhanh nhẹn, gọn gàng đã thấp thoáng. Đến những ngày thuộc địa, chiếc áo vẫn khoan thai quyền quý giữ nếp tà cạnh những chiếc xe đạp tân tiến hơn. Rồi cũng như lịch sử của đất nước, những người phụ nữ ấy thôi không cần phụ thuộc vào phái mạnh nữa, họ tự đến trường học, công sở, xưởng máy  bằng những chiếc xe hai bánh cơ động của nhịp sống hiện đại.

Tà áo sau gấp lên, đằng xuống, vạt trước thả dài theo chân chạy khắp phố, đi khắp nơi giải quyết từ việc lớn cho đến việc nhỏ. Từ trong hai tà áo ấy nó toát ra một uy lực đặc biệt, nhu mì nhưng rất tự tin. Còn nhớ những ngày còn nhỏ, tôi rất mê  cái động tác kéo vạt áo sau lên để ngồi của mấy chị, nó sang trọng và cũng gần gũi như mấy con thiên nga khép cánh tiếp đất vậy. Nên giờ hễ cứ thấy ai mặc áo dài là tôi như bị thôi miên, muốn nhìn chằm chằm nhưng chỉ dám liếc trộm vì sợ vô phép. 

Thế mà hôm nay, cơ man nào là áo dài xuất hiện. Chiếc áo mỏng mảnh đơn sơ dịu mát hay lộng lẫy nhung gấm, những sợi tóc đen nhánh mượt mà cuốn lên, thả xuống điệu đà tế nhị. Những tà áo dài hôm nay cũng đẹp như những tà áo hôm qua vậy nhưng tôi lại thấy được cả sự thanh bình trong từng nụ cười, tà áo. Và chiếc áo dài hôm nay không còn là thứ vật chất thuần thuý nữa mà nó như có linh hồn, buồn vui, thăng trầm cùng số phận người phụ nữ qua từng thời kỳ của lịch sử dân tộc.

Áo dài xưa, áo dài nay, áo dài trẻ em, áo dài nữ sinh, áo dài người lớn tuổi... của các nhà thiết kế: Minh Hạnh (Áo dài thụng xưa, áo dài nữ sinh, áo dài lớn tuổi), Thế Bảo (áo dài thụng xưa), Nhật Huy, Thanh Phương (áo dài Lê Phổ), Hoài Sang (áo dài Le Mur), Sĩ Hoàng (áo dài cổ truyền, áo dài trẻ em), Thái Uyên (áo dài mini) Thu Giang, Xuân Thu, Nguyên Hàng, Huyền Trang, Quốc Bình, Quang Huy, Minh Hạnh, Thanh Danh, Trọng Nguyên (ái dài hiện đại), Minh Khoa (áo dài cưới) đã tạo nên bản hợp xướng hào sảng về cái đẹp bao đời được giữ gìn và phát huy.

Tôi đứng dưới tầng tầng lớp lớp khán giả, nghểnh cổ chăm chú xem không biết mỏi. Quanh tôi những ánh mắt hân hoan, không gian tràn ngập âm thanh yên bình rộn rã, chúng tôi tất cả như đang đắm say những người phụ nữ xinh đẹp, những tà áo dài quê hương mình, yêu thiết tha cái tà áo khoan thai ấy. Đêm nay, tôi đứng trước quảng trường của nhà hát thành phố, một cảm xúc dâng trào trong tôi khi nghe bản tình ca của nhạc sĩ Hoàng Việt Hoà quyện trong tà áo quê hương.

(Mốt)