(VietNamNet) – Hai công nhân tử nạn, có 2 thẻ nhận dạng giống hệt nhau. Người chết tại hiện trường mang tên người đang đi tìm thi thể đeo tên mình.
Trương Văn Thông có tới 2 thẻ của Công ty Vĩnh Thịnh có cùng thời hạn.
Sau vụ tai nạn, con số chính xác cuối cùng về người có mặt tại hiện trường lúc thảm họa giáng xuống đầu trên trăm người vẫn là dấu chấm hỏi to tướng, đặt vào trách nhiệm quản lý người lao động của nhà thầu công trình.
Vì sao những hoài nghi về con số thương vong do thảm họa sập cầu Cần Thơ vẫn day dứt những người có lương tâm?
Không hợp đồng lao động
Anh Trương Văn Lợi, ngụ ấp Mỹ Hưng 1, xã Mỹ Hòa, Vĩnh Long, thoát chết nhờ không có mặt tại khu vực xảy ra thảm họa. Anh Lợi là người lao động của Công ty Vĩnh Thịnh hơn một năm nay, anh làm việc tại khu trụ tháp chính của cầu Cần Thơ. Công việc chủ yếu là bo sắt, hàn sắt, dựng giàn giáo...
Dù làm việc cho Công ty Vĩnh Thịnh hơn một năm, nhưng chưa được ký bất cứ một loại giấy tờ gì, ngoài việc ký tên vào danh sách nhận lương hàng tháng.
“Khi vào làm, họ yêu cầu tôi nộp đơn xin việc, giấy khám sức khỏe, bản sao giấy CMND và hai tấm ảnh. Sau đó tôi được cấp áo quần, mũ, ủng và một cái thẻ, thế là trở thành công nhân của họ”, anh Lợi nói.
Mỗi ngày làm việc, anh được 55.000 đồng. Cuối tháng, đến gặp người quản lý, ký tên nhận tiền. Anh chưa hề biết bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế là gì cả khi ở công ty này.
Sau 6 tháng làm việc, công ty báo anh Lợi nộp một bộ hồ sơ mới như ban đầu.
Cùng với anh Lợi, còn có hai người em tên Trương Văn Kiệt và Trương Văn Thông đều làm cho Công ty Vĩnh Thịnh. Họ được “bình đẳng” theo thủ tục và chế độ như trên.
"Ảo vọng nâng đời"
Thẻ có tên Trương Văn Toàn, nhưng hình ảnh và nguời sử dụng thẻ lại là Huỳnh Văn Ngọc.
Cầu Cần Thơ được khởi công xây dựng tháng 9/2004 gây nhiều xáo trộn trong đời sống người dân hai bên bờ sông Hậu. Nhiều thanh niên, đàn ông nông thôn hàng ngày chỉ biết mảnh vườn trồng bưởi, làm cỏ thuê, gặt lúa mướn nay được “nâng cấp” thành công nhân cầu đường.
Theo “chính sách” của chủ đầu tư, nhà thầu thì những người dân bị ảnh hưởng trong vùng dự án được tuyển vào làm việc với mức lương phổ biến từ 1- 1,5 triệu đồng/tháng. Phần lớn là công việc thủ công như trộn bê tông, quấn cốp pha, hàn giàn giáo...
Hầu hết công nhân làm cầu Cần Thơ thuộc diện nghèo, có gia đình 5 - 6 người đi làm chung một tổ, cùng một hạng mục; có ấp, hàng chục người làm cùng ca.
Tai nạn giáng xuống, các gia đình người lao động bị nạn mới bàng hoàng vỡ lẽ, người thân của mình không có hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội cũng không.
Anh Lưu Quốc Vượng (sinh năm 1984) là một trong số đó. Anh Vượng cho biết, anh nộp hồ sơ vào làm công nhân thi công cầu Cần Thơ vào đầu năm 2005. Thủ tục khá đơn giản, chỉ cần trình chứng minh nhân dân và hai tấm hình 3x4, anh được chủ thầu cấp cho tấm thẻ công nhân công trình. Tuy nhiên, trong 2 năm làm việc, anh Vượng chưa bao giờ biết đến hợp đồng lao động cũng như thẻ bảo hiểm xã hội. “Đến tháng thì họ trả lương, công nhân bị thương thì có người của công ty đem vào bệnh viện chữa trị rồi trở lại làm tiếp”- anh Vượng nói. Vào thời điểm xảy ra vụ sập đường dẫn cầu Cần Thơ, anh Vượng chỉ biết rằng mình đang làm thuê cho Công ty TNHH cơ khí xây dựng Vĩnh Thịnh.
Tương tự, trường hợp của hai người em ruột của Vượng là Lưu Tấn Mãi (19 tuổi), Lưu Thanh Điền (17 tuổi) đã chết trong đống đổ nát cầu Cần Thơ vào ngày 26/9 cũng không hề có hợp đồng lao động. Thấy làm công nhân có thể kiếm được thu nhập khoảng 50.000 đồng/ngày, Vượng rủ thêm hai người em cùng làm. Riêng Điền mới chỉ làm được 3 tháng thì xảy ra vụ tai nạn lao động thương tâm.
Anh Lưu Quốc Vượng (bìa trái) làm cầu Cần Thơ 2 năm nay chưa hề biết đến hợp đồng lao động hay thẻ bảo hiểm.
Công việc thi công cầu Cần Thơ làm theo kiểu cuốn chiếu nên khi gói thầu này hoàn thành, công nhân nhảy sang gói thầu khác; cứ như vậy.
Bà Lưu Thị Xuyến, vợ ông Nguyễn Văn Bé (56 tuổi) cũng cho biết do chồng bà giỏi nghề thợ mộc nên khi xin vào làm việc ở gói thầu thi công đường dẫn, ông Bé được bố trí ở bộ phận đóng cốp pha. “Tôi chưa bao giờ nghe ổng nói về hợp đồng hay bảo hiểm. Từ khi xảy ra vụ tai nạn, cũng không thấy người của công ty thuê ông Bé làm đến thăm hỏi, động viên”- bà Xuyến khẳng định.
Trao đổi với PV VietNamNet, ông Đặng Hữu Vị, Giám đốc Công ty TNHH cơ khí xây dựng Vĩnh Thịnh cho biết ông, công ty chỉ là người đứng ra thuê nhân công cho nhà thầu VSL và có ký hợp đồng lao động, bảo hiểm y tế đối với những trường hợp thuê dài hạn. Đối với những trường hợp hợp đồng ngắn hạn dưới 3 tháng, bảo hiểm y tế được cộng vào tiền lương.
Tuy nhiên, khi PV VietNamNet chỉ rõ những công nhân khẳng định họ làm cho Vĩnh Thịnh nhưng không có hợp đồng lao động, ông Vị nói: “Để tôi kiểm tra lại. Vì cái này bộ phận hành chính họ làm”.
Bà Nguyễn Thị Huệ, Trưởng phòng LĐTBXH huyện Bình Minh, Vĩnh Long thì cho biết: “Cho đến trước khi sự cố sập cầu xảy ra, Phòng LĐTBXH huyện gần như không có thông tin gì về công nhân, hợp đồng lao động cũng như người sử dụng lao động có thực hiện nhiệm vụ của mình đối với người lao động hay không!”.
Người chết phân thân (?)
Không chỉ thiếu trách nhiệm với người lao động như đã nêu trên, công tác quản lý lao động cũng rất lỏng lẻo. Công nhân cho nhau mượn thẻ nhận dạng người lao động hoặc đưa cho người nhà đeo vào đi làm thay, khi họ bị bệnh hoặc bận việc khác, nhưng vẫn không bị phát hiện.
Bà Nguyễn Thị Huệ cho hay: có hai nạn nhân tử nạn đều có thẻ mang tên Lưu Tấn Mãi và cùng sinh năm 1988, ở ấp Mỹ Hưng 1, xã Mỹ Hòa, ảnh dán trên thẻ cũng giống hệt nhau.
Hiện trường vụ tai nạn về đêm.
Anh Huỳnh Văn Ngọc, cùng ngụ ấp Mỹ Hưng 1, xã Mỹ Hòa, kể: anh từng sử dụng thẻ của anh Trương Văn Toàn ở cùng ấp để đi làm, khi chủ chính của thẻ bị bệnh, thế nhưng chẳng ai phát hiện, sau đó dùng luôn thẻ đó, đi làm thời gian dài.
Khi đưa được hai thi thể cùng tên Mãi ra ngoài, công tác nhận dạng và xác định nhân thân hai tử nạn gặp khá nhiều rắc rối, bởi có quá nhiều chi tiết giống nhau.
Sau khi lục tung hồ sơ và chính quyền địa phương tức tốc đi điều tra nhân thân, mới phát hiện ra hai tử thi chính là hai anh em ruột Lưu Tấn Mãi và Lưu Thanh Điền (SN 1991).
Làm rõ hơn, thì ra Mãi có đến hai thẻ ra vào, trong khi Điền chưa đủ tuổi lao động nên đã “dùng tạm” một thẻ của Mãi để ra vào cổng, đi làm chui.
Còn trường hợp tử nạn của anh Nguyễn Văn Toàn, ngụ ở ấp Mỹ Hưng 2, xã Mỹ Hòa là câu chuyện éo le.
Vào ngày xảy ra thảm họa, Toàn dùng thẻ của anh Nguyễn Văn Đông để đi làm thay, tai họa giáng xuống, trong tất cả các báo cáo, danh sách tử nạn đều ghi tên Nguyễn Văn Đông. Trong khi anh Đông lại đang đi tìm xác Toàn, người dùng thẻ của anh đi làm.
Ông Lê Văn My, Phó ban Tổ chức - Chính sách thi đua, Liên đoàn Lao động tỉnh Vĩnh Long bức xúc sau thảm họa: “Cho đến giờ chúng tôi vẫn chưa tiếp cận được nội dung liên quan đến quyền lợi của người lao động. Trước đây Sở LĐTBXH tỉnh thành lập đoàn, chúng tôi có tham gia nhưng đơn vị thi công không cho vào tìm hiểu”.
Những câu chuyện trên đã cho chúng ta thấy một phần trách nhiệm của nhà thầu và hoài nghi về con số thương vong do thảm họa sập cầu Cần Thơ, cũng như con số người có mặt tại hiện trường mà nhà thầu đưa ra là có cơ sở!
-
Nhóm PV
