(VietNamNet) - Thủ tướng Chính phủ vừa cho phép thí điểm xây dựng 8 công trình hạ tầng xã hội tại Hà Nội và Đồng Nai để cho các đơn vị ngoài công lập thuê dài hạn như đề xuất của Bộ Xây dựng.

Theo đó, mỗi địa phương (kể trên) sẽ triển khai đầu tư xây dựng 4 công trình thí điểm từ vốn ngân sách gồm: 1 trường mầm non quy mô 10 nhóm lớp; 1 trường trung học cơ sở quy mô 20 phòng học; 1 phòng khám đa khoa quy mô 100 lượt người khám/ngày và 1 bệnh viện quy mô 100 giường. Tổng mức đầu tư xây dựng thí điểm (theo Đề án của Bộ Xây dựng) khoảng 97 tỉ đồng, được cấp từ ngân sách Trung ương.

Tại sao phải cho thuê các công trình xã hội?

Theo Bộ Xây dựng, kết quả khảo sát sơ bộ về tình hình thuê cơ sở vật chất của các đơn vị ngoài công lập hoạt động trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, văn hoá, thể dục - thể thao cho thấy các hoạt động dịch vụ trong các lĩnh vực này đều có nguồn thu. Tuy nhiên, nguồn thu của các đơn vị ngoài công lập này về cơ bản chỉ đủ trang trải cho các khoản chi phí cần thiết, như: trả lương cho đội ngũ cán bộ, nhân viên, người lao động trong bộ máy của đơn vị; hoạt động hành chính; thuê cơ sở vật chất; khấu hao máy móc, trang thiết bị làm việc...

Phần tích luỹ để tái đầu tư cơ sở hạ tầng và công trình xây dựng để phục vụ cho các hoạt động cung ứng dịch vụ của các đơn vị này còn rất hạn chế, dù đã nỗ lực trong việc tự tạo lập cơ sở hạ tầng và công trình xây dựng để đáp ứng nhu cầu hoạt động của đơn vị mình. Đa số các trường dân lập, tư thục; các cơ sở khám chữa bệnh ngoài công lập đã và đang hoạt động hiện nay đều là có qui mô nhỏ, thiếu đồng bộ, không đạt tiêu chuẩn tối thiểu.

Động thổ xây dựng một trường học tại khu đô thị mới Linh Đàm (Chỉ mang tính chất minh họa - Ảnh: T.A.N).

Sự yếu kém về cơ sở vật chất của các đơn vị này là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục - đào tạo, y tế, văn hoá, thể dục - thể thao do họ cung ứng. Mặt khác, việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các đơn vị ngoài công lập thuê là chuyện "xưa nay hiếm" nên giá thuê cơ sở hạ tầng, nhà và công trình xây dựng để phục vụ các lĩnh vực (kể trên) luôn khá cao, dẫn tới giá thành dịch vụ cũng cao hơn khả năng chi trả của hầu hết các đối tượng dân cư trong xã hội (đặc biệt là những người thu nhập thấp ở cả đô thị và nông thôn).

Ngoài sự yếu kém về chất lượng, việc tự phát trong mở mang cơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu của các đơn vị ngoài công lập còn thiếu nghiêm trọng qui hoạch và định hướng cụ thể. Tình trạng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà và công trình xây dựng để cho thuê không phù hợp với qui hoạch phát triển ngành cũng như qui hoạch xây dựng chung, qui mô manh mún, nhỏ lẻ dẫn đến việc khai thác kém hiệu quả, vừa gây lãng phí, vừa ảnh hưởng cảnh quan, môi trường đô thị.

Vì các lý do đó, từ khoảng cuối năm 2006 đầu năm 2007, Bộ Xây dựng đã chủ động trình Chính phủ đề án với những cơ chế thí điểm đầu tư một số cơ sở hạ tầng xã hội (nhà trẻ, trường học, bệnh viện...) cho các đơn vị ngoài công lập thuê. Bộ này kỳ vọng sau khi dự án thí điểm hoàn tất sẽ tìm ra cơ chế thích hợp, khuyến khích và tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế, xã hội tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng cho thuê dài hạn.

Đối tượng nào sẽ được thuê công trình thí điểm?

Bộ Xây dựng cho biết, tất cả các cơ sở ngoài công lập được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; các tổ chức, cá nhân trong nước có Đề án thành lập cơ sở ngoài công lập được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đều là đối tượng được xét cho thuê những công trình này.

Những cơ sở ngoài công lập này phải đáp ứng các điều kiện: chưa có nơi làm việc, hoặc có nhưng diện tích quá nhỏ không đáp ứng tiêu chuẩn, qui chuẩn qui định; đang thuê trụ sở hoạt động nhưng không đáp ứng tiêu chuẩn, qui chuẩn qui định; đảm bảo năng lực tài chính; chưa vi phạm các qui định về quản lý đất đai và tài sản. Những cơ sở đang hoạt động có uy tín, thuộc các lĩnh vực mới, áp dụng công nghệ cao sẽ được ưu tiên.

Muốn thuê các công trình (kể trên), cơ sở ngoài công lập có nhu cầu cần làm đơn kèm Giấy phép thành lập, hành nghề hoặc Đề án hoạt động. Nếu mỗi công trình có từ 2 đơn vị xin thuê trở lên, cơ quan thẩm quyền sẽ đấu thầu lựa chọn đơn vị được thuê.

Được biết, tại Hà Nội, dự kiến 51,5 tỉ đồng ngân sách sẽ dành đầu tư: 1 trường mầm non 5 nhóm lớp (5,5 tỉ đồng); 1 trường trung học cơ sở 20 phòng học (16 tỉ đồng); 1 phòng khám đa khoa 100 lượt người khám/ngày (4 tỉ đồng); 1 bệnh viện 100 giường (26 tỉ đồng). Tại Đồng Nai, tổng vốn dự kiến sẽ là 45,5 tỉ đồng gồm: 1 trường mầm non 5 nhóm lớp (4,8 tỉ đồng); 1 trường trung học cơ sở 20 phòng học (14,2 tỉ đồng); 1 phòng khám đa khoa 100 lượt người khám/ngày (3,5 tỉ đồng và 1 bệnh viện 100 giường (23 tỉ đồng).

• Hoàng Huy