- Tại TP Cần Thơ và các tỉnh cân cận, chỉ 3 tháng đầu năm 2008, tổng số ca nạo hút thai là 2.568 ca (71 ca dưới 19 tuổi). Hội Kế hoạch hoá gia đình Cần Thơ đang tìm các biện pháp giáo dục tình dục, sinh sản với bạn trẻ.

Nhân viên y tế đang tư vấn tại phòng tư vấn Dấu Hỏi Xanh thộc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Cần Thơ (Ảnh: T. My)

Quan sát thấy các cô gái gửi xe ở đâu đó rồi đi bộ đến, có cô thì bạn trai ngồi chờ ở quán cà phê kề bên... Một tư vấn viên thuộc tổng đài 1088 (do một số bác sĩ hội KHHGĐ Cần Thơ trực tiếp tư vấn) nhận xét, lứa tuổi vị thành niên hiện nay quan hệ tình dục sớm ngày càng nhiều, đáng lo ngại là phần lớn các em thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản, không biết cách phòng ngừa bệnh cũng như biện pháp tránh thai, dẫn đến tình trạng nạo phá thai ở tuổi vị thành niên tại các cơ sở y tế ở Cần Thơ gia tăng. 

"Nhu cầu" cần được giải tỏa

Qua điện thoại tư vấn sức khỏe của tổng đài 1088, giọng một cô gái nghe còn trẻ, rụt rè hỏi bác sĩ tư vấn: “Mấy tuần nay, tự nhiên em bị mất kinh. Em nghe bạn em nói, trái cóc xanh cũng làm cho mình bị mất kinh, phải không bác sĩ?”.

Sau mấy câu hỏi thân tình của bác sĩ tư vấn, cô gái cho biết đang học lớp 11. Trong một lần đi chơi với người bạn trai, “chuyện ấy” đã xảy ra. Cô lo lắng: “Quan hệ với bạn trai 1 lần có bầu không bác sĩ?”. Đó chỉ là một trong hàng trăm câu hỏi rất ngây ngô của các cô gái trong độ tuổi trưởng thành gọi đến tổng đài 1088 để được tư vấn những vấn đề “khó nói”.

Ngồi ở phòng tư vấn Dấu hỏi xanh thuộc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP Cần Thơ, nhiều gương mặt đang ở độ “ăn chưa no, lo chưa tới” tìm đến để giải tỏa sau những lần lỡ dại. H.T.T.B, ở phường Hưng Lợi, TP Cần Thơ, chỉ mới 15 tuổi và vẫn còn đang đi học. Mẹ B dẫn con gái mình đến đây để giải quyết bào thai đã được vài tuần tuổi.

Cô gái kể, trước đó mỗi ngày trên đường từ nhà đến trường, T.B gặp và yêu một thanh niên lớn tuổi hơn mình. Sau những lần hò hẹn đầu tiên, T.B đã chấp nhận mọi yêu cầu của chàng trai và cô đã quan hệ tình dục, dù cô không biết nó sẽ dẫn đến chuyện gì! Và điều gì đến đã đến, B có thai mà vẫn chưa kịp hiểu vì sao. Cô thút thít nói với bác sĩ tư vấn: “Anh ấy nói với con yêu nhau là phải làm như vậy”.

Dù sao, khi xảy ra sự cố đáng tiếc, T.B vẫn còn được sự lo lắng, chăm sóc của gia đình. Còn nhiều cô bé tuổi vị thành niên đi “giải quyết hậu quả” chỉ một mình hoặc cùng với bạn gái, bạn trai của mình. Phần lớn tỏ ra bất cần đến độ không cần nghe tư vấn mà tìm thẳng đến thẳng phòng nạo hút thai.

Tại phòng lưu bệnh của trung tâm, một cô gái khoảng 17 tuổi, sau khi phá thai xong, đã cùng với người bạn trai âu yếm nhau như chưa hề có chuyện gì xảy ra. Các bác sĩ tư vấn ở Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản cho biết, đa số các cô gái đến đây nạo phá thai ít có kiến thức về tình yêu, tình dục, về sức khỏe sinh sản. Thậm chí có trường hợp còn chưa kịp hiểu rằng quan hệ tình dục có thể dẫn đến mang thai.

Tại phòng chờ của khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ, phòng khám sản phụ khoa của Hội Kế hoạch hóa gia đình Cần Thơ, phần lớn những cô gái ngồi chờ nạo hút thai đều còn rất trẻ, gương mặt xanh xao lo lắng, luôn lẩn tránh ánh mắt mọi người. Rất nhiều trường hợp lo lắng tìm đến đây vì “tự nhiên” tháng này bị mất kinh, không biết vì sao.

Qua tìm hiểu của người tư vấn mới biết, nhiều cô bé đã đi nạo hút thai đến lần thứ 2, thứ 3, thường mỗi lần tìm đến một địa điểm khác nhau. Lần đầu, trong tâm trạng hoang mang, nhiều cô dò hỏi rồi tìm đến địa chỉ những bảo sanh tư kín đáo, đến lần thứ 2 qua tìm hiểu, nhiều người đến thực hiện hút thai tại bệnh viện cho an toàn hơn.

Trường hợp N.T.N.K ở phường Lê Bình, quận Cái Răng, mới 18 tuổi vẫn còn đi học, nhưng đã phải đi nạo phá thai tới 2 lần, mỗi lần cách nhau hơn 1 tháng. Bác sĩ hỏi, cô trả lời tỉnh bơ: “Em đâu biết, tại ảnh hứa sẽ không sao đâu mà xui cho em quá, em lại bị dính tới 2 lần. Mỗi lần có thai thì ảnh dẫn em đi phá và dĩ nhiên là em phải giấu gia đình, sinh hoạt phải giữ cho bình thường, kể cả dọn dẹp nhà cửa, mang vác đồ đạc để mẹ khỏi nghi ngờ và em thấy đâu có ảnh hưởng gì tới sức khỏe”. 

Đối diện thực tế

Xếp hàng chờ... nạo phá thai (Ảnh:  http://www.bvdaihoc.com.vn)

Riêng phòng khám của Hội KHHGĐ, năm 2007 nạo phá thai cho 615 trường hợp, 3 tháng đầu năm 2008 là 252 trường hợp. Các bác sĩ tư vấn tại đây cho biết, số người trong độ tuổi vị thành niên đến khám thai trung bình chiếm khoảng 25%. Riêng khảo sát từ đầu năm nay cho thấy, lứa tuổi này chiếm trên 30%, số liệu rất đáng báo động cho vấn đề sức khỏe sinh sản, chất lượng dân số.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thanh, người trực tiếp tư vấn sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên tại phòng tư vấn Dấu hỏi xanh, số liệu nạo phá thai nhìn chung có giảm hơn so với những năm trước, trong khi tỷ lệ nạo phá thai dưới 19 tuổi vẫn tăng. Thề nhưng đây cũng chỉ là một phần nổi của tảng băng, chưa đánh giá được thực chất tình trạng báo động về nạo phá thai trong thanh thiếu niên. Phần lớn các em thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, e ngại điều tiếng nên khi lỡ mang thai thường tìm đến các phòng mạch, nhà bảo sanh tư hoặc những cơ sở y tế hoạt động không phép để giải quyết hậu quả!

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Huệ, Hội KHHGĐ TP Cần Thơ, cho biết: “Sự thiếu hiểu biết của các em làm cho những người tư vấn rất đau lòng. Chúng ta còn nhiều thiếu sót trong hướng dẫn, định hướng cho trẻ vị thành niên đối với vấn đề phát triển tâm sinh lý”.

Đánh giá về tình trạng nạo, hút thai và những tác động của nó ảnh hưởng đến tâm sinh lý, sức khỏe tuổi vị thành niên, bác sĩ Nguyễn Thị Thanh nhận xét: “Trước hết, về mặt tinh thần, cô gái sẽ cảm thấy mặc cảm với mọi người, gia đình, bạn bè hay người yêu sau này. Về mặt thể chất, phá thai bằng cách nạo hút có nguy cơ dẫn đến tai biến sản khoa (nhất là ở các cơ sở không đảm bảo điều kiện chuyên môn), bệnh lý phụ khoa, viêm nhiễm hoặc dẫn đến vô sinh sau này. Về mặt kinh tế xã hội, có những trường hợp sau nạo, phá thai cảm thấy tự ti không thực hiện được mong ước rồi chán nản, bỏ học, dẫn đến hư hỏng bằng nhiều con đường khác”.

Qua tổng kết của những người làm công tác tư vấn sức khỏe sinh sản cho thấy, giới trẻ ngày nay chấp nhận quan hệ tình dục một cách thoải mái, nhưng phần lớn họ đều không hiểu hoặc hiểu không đúng về vấn đề sức khỏe sinh sản, các biện pháp tránh thai. Họ không hiểu mang thai sớm, nạo phá thai sẽ ảnh hưởng thế nào đối với sức khỏe phần lớn những đối tượng này chưa được chuẩn bị kỹ về tâm lý... Thực tế này đặt ra vấn đề: Làm thế nào cung cấp cho thanh thiếu niên những kiến thức, hiểu biết đúng đắn về tình bạn, tình yêu và sức khỏe sinh sản?

Từ nguồn vốn của một số dự án, hiện nay Hội KHHGĐ Cần Thơ đang tổ chức các cuộc nói chuyện về tâm lý lứa tuổi, sức khỏe sinh sản, những gút mắc thường gặp ở lứa tuổi vị thành niên... tại các trường THCS, THPT của TP Cần Thơ.

Bên cạnh đó, các phòng tư vấn với tiêu chí “thân thiện với thanh thiếu niên” như Dấu Hỏi Xanh đang hoạt động và góc tư vấn thân thiện sắp ra mắt tại Hội KHHGĐ là những địa chỉ tìm đến của tuổi vị thành niên. Thế nhưng, những địa chỉ như vậy vẫn còn quá hiếm hoi...

• Tiểu My