- Nửa sau năm 2007, khi kẹt xe trở nên bùng phát thì hình ảnh những chiếc xe máy ngược xuôi trong cảnh đường hẹp người đông được cho là "tội đồ" chính. Nhưng nay, ô tô đang "soán ngôi" của xe máy - trở thành thủ phạm chính của tắc đường!

"Thừa" xe, thiếu đường!

Theo các chuyên gia Nhật Bản, trong quan hệ "cung - cầu" giữa đường với phương tiện giao thông, nếu tốc độ tăng của đường không theo kịp tốc độ phát triển của phương tiện giao thông thì chí ít cũng chỉ chậm hơn 3%! Trong khi ở Việt Nam, tốc độ phát triển của phương tiện giao thông năm sau cao hơn năm trước trên 10% thì "đường sá chỉ tăng lên trên giấy"!

Thời điểm 2007, xe máy và xe buýt được kết tội là nguyên nhân chính gây ra tắc đường! (Ảnh:VNN)

Tính đến thời điểm cuối năm 2007, mỗi ngày chỉ riêng Hà Nội và TP.HCM có thêm chừng 400 ô tô mới đăng kí tràn ra đường.

Tốc độ tăng của ô tô cá nhân so với năm 2006 tăng 13,7%, chỉ thấp hơn tốc độ tốc độ phát triển của xe máy 2,7%. Do vậy, không khó hiểu khi các nhà chức trách lo lắng, nếu số phương tiện này cùng đổ ra đường thì chẳng khác nào câu chuyện 2 cha con Chử Đồng Tử chỉ có 1 chiếc khố: Người này mặc khố thì người kia phải cởi truồng!

Cuối năm 2007, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội từng phát biểu, nếu tất cả phương tiện ở Hà Nội cùng lưu thông thì mỗi ô tô chỉ có 1,85m đường để di chuyển! Khi đó, các chuyên gia ước tính rằng, để "giải quyết" tình hình trên, mỗi ngày Hà Nội cần xây mới 50.000m2 đường.

Tuy vậy, trong khi số mét đường thực tế được xây mới chỉ ở hàng chục (so với con số còn số hàng chục nghìn như mong muốn), số dự án đường chậm tiến độ cứ kéo dài thêm, thì ngược lại, tốc độ đăng kí mới phương tiện cá nhân cứ tăng vùn vụt.

Năm 2005, Hà Nội có 150.000 ô tô. Lúc ấy, trung bình mỗi ngày có hơn 100 ô tô được đăng kí mới, thì cuối năm 2007 số ô tô đăng kí mới mỗi ngày là gấp đôi, khoảng 200 chiếc. Đến giữa tháng 5/2008,, Hà Nội có 227.000 chiếc ô tô.

Giờ đây, ô tô đang dần "soán ngôi" xe máy để thành "biểu tượng tắc đường"! (Ảnh: VNN)

Các chuyên gia Nhật Bản trong Chương trình phát triển tổng thể giao thông Hà Nội cho biết, hiện nay, tốc độ lưu thông trung bình trong các tuyến đường nội thành đạt khoảng 22-25km/h. Tuy nhiên, với tương quan giữa mức độ phát triển phương tiện giao thông cá nhân và hạ tầng đường sá như hiện nay, đến năm 2020, vận tốc lưu thông này chỉ chưa đầy 10km/h!

Giờ đây, tại những điểm ùn ứ thường xuyên của nội đô Hà Nội như: Tây Sơn - Hồ Đắc Di, Trường Chinh - Tôn Thất Tùng, Kim Giang - Nguyễn Trãi, Nguyễn Thái Học, Chùa Bộc... trong khi xe máy có thể leo lên vỉa hè, len lách để đi tiếp thì ô tô phải xếp thành hàng dài, gây ra những cảnh ùn tắc trầm trọng, kéo dài.

Năm 2007, sau khi kết thúc (nghiên cứu) chương trình HAIDEP - Chương trình phát triển đô thị tổng thể của Thủ đô Hà Nội do UBND TP.HN và JICA thực hiện, các chuyên gia Nhật Bản đã đưa ra nhận định: Hiện tại, người dân Hà Nội chỉ mất khoảng 30-40 phút để đi từ trung tâm thành phố (hồ Hoàn Kiếm) đến phần lớn vị trí trong thành phố. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp nào khả thi để giải quyết tình trạng ách tắc này thì phạm vi từ 30 đến 60 phút cho đoạn đường này sẽ bị thu hẹp rất nhiều.

Đường đi đã thiếu, chỗ đỗ xe càng khủng hoảng

Sự bùng phát của ô tô cá nhân trong những năm qua cũng kéo theo cơn sốt thiếu bãi đỗ ô tô trầm trọng, dù đã được cảnh báo từ dăm, bảy năm trước. Hà Nội vốn chật hẹp nên tìm được một điểm đỗ xe thuận tiện không hề đơn giản, vậy nên bất cứ đoạn đường nào có thể đỗ xe thì các xế đều tận dụng triệt để. Phần đường cho các phương tiện lưu thông trên nhiều tuyến phố cũng vì thế mà hẹp đi...

Và khi mặt đất trở nên chật chội, không còn giải pháp nào "lí tưởng" hơn là đưa xe xuống lòng đất. Tuy vậy, hàng loạt dự án bãi đỗ xe ngầm trong 5 những năm lại đây đang giậm chân đều ở giai đoạn được chấp thuận về mặt... địa điểm.

Giám đốc dự án các công trình ngầm của Công ty Đông Dương cho biết, đã 4 năm qua, 3 dự án của công ty ông là Dự án bãi đỗ xe ngầm ở công viên hồ Thành Công (quận Đống Đa), đường Trần Nhân Tông ( quận Hai Bà Trưng) và vườn hoa Vạn Xuân (quận Ba Đình) đã được chấp thuận về mặt địa điểm. Công ty đã khảo sát, nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết dự án... chuẩn bị đầu tư, sẵn sàng khởi công vào bất cứ lúc nào, khi được cấp chứng nhận đầu tư nhưng 3, 4 năm nay vẫn chưa thể bắt đầu.

Công viên Thống nhất, phía đường Trần Nhân Tông đã được chấp thuận (về mặt địa điểm) từ nhiều năm nay để xây bãi xe ngầm! (Ảnh: VNN)

Trước đó, các dự án bãi đỗ ngầm quy mô có thể chứa từ vài trăm đến vài ngàn xe thi nhau được lập rồi cũng thi nhau rơi dần vào im lặng: Dự án công trình giao thông ngầm 3 tầng với độ sâu -13m ở phố Hàng Khoai năm 2004; Dự án bãi đỗ xe ngầm tại Vườn hoa Chí Linh có quy mô 12.000m2 có thể chứa 570 ô tô cùng lúc dự tính được xây dựng và hoàn tất giai đoạn 2004-2006 sẽ đón đầu "cơn sốt" bãi đỗ ô tô, đến thời điểm này cũng chưa thể bắt đầu.

Hoành tráng và có "lịch sử" lâu đời hơn cả là dự án bãi đỗ xe hồ Bụng Cá. Dự án bãi đỗ xe có sức chứa 2.500 xe ô tô này được đấu thầu từ năm 1997. Đến nay, sau 11 năm, hạng múc duy nhất đã hoàn thành là bờ rào. Còn lại, đất dành cho xe đỗ hiện là nhà dân mọc lên san sát.

Công ty Khai thác điểm đỗ xe, đơn vị quản lí cho biết, hiện tại trên địa bàn Hà Nội đang có 138 điểm đỗ, với sức chứa trên dưới 7.000 xe - so với 227.000 xe đang có của Hà Nội quả là quá nhỏ bé. Trong đó, chỉ có 8 bến xe, còn lại phần lớn đang phải tận dụng những khoảng đất lưu không và có không ít điểm cho đỗ xe trên vỉa hè hoặc một phần lòng đường.

Còn hàng ngàn chiếc ô tô nhập khẩu về mỗi tháng đang được chờ để xuống đường!

 Theo các chuyên gia, trong vòng 3 đến 5 năm tới, nếu tiến độ xây dựng các tuyến đường nội đô, tiến độ xây dựng các bãi đỗ xe, cũng như tốc độ phát triển phương tiện tiếp tục như hiện nay, thì e rằng, dù cho tất cả số phương tiện này có ra đường hay chui vào bãi đỗ xe thì câu chuyện một chiếc khố cho 2 cha con Chử Đồng Tử chắc chắn thành hiện thực!

Theo Bộ Công thương, chỉ riêng 4 tháng đầu năm 2008, số lượng ô tô nhập khẩu đã lên đến 15.000 chiếc, tăng 2000 chiếc so với tổng số 13.000 chiếc của cả năm 2007. Do vậy, ở Hà Nội, tỉ lệ mỗi ô tô chỉ có 1,85m đường; xe máy chỉ có 17cm đường để lưu thông nếu tất cả các phương tiện này cùng tràn xuống đường có thể còn thấp đi nhiều!

• Hà Lê
   
  Ý kiến độc giả