Thiếu tiền đầu tư, giá điện đang bán dưới giá thành, đó là những lý do khiến Tập đoàn Điện lực VN (EVN) quyết tâm xin tăng giá điện. Thế nhưng theo một công văn mới đây của Bộ Tài chính gửi Bộ Công thương về việc xử lý chênh lệch giá điện năm 2007 thì EVN không hề lỗ. Thậm chí EVN còn xin trích 1.002 tỉ đồng chênh lệch nhờ tăng giá điện để… khen thưởng và phúc lợi.

Lỗ hay... lãi lớn?

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại quyết định 276/2006/QĐ-TTg, chênh lệch thu được từ tăng giá điện phải được sử dụng cho đầu tư phát triển điện. Thông báo số 46/TB-VPCP truyền đạt chỉ đạo của Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng cũng yêu cầu EVN phải báo cáo Bộ Tài chính mức chênh lệch giá điện nên EVN đã có công văn số 3294/CV-EVN-TCKT gửi Bộ Tài chính và Bộ Công thương.

Năm 2007 thì EVN không hề lỗ?

Theo văn bản này, sau khi thực hiện tăng giá điện năm 2007, do từng hóa đơn không tách phần chênh lệch giá cũ giá mới nên mức chênh lệch EVN đã tính luôn vào lợi nhuận của mình. Mức lợi nhuận năm 2007 theo báo cáo của EVN là 2.763 tỉ đồng.

Cũng theo báo cáo của EVN, trong năm 2007, tập đoàn này đã lãi trước thuế 3.842 tỉ đồng (số làm tròn). Ngoài khoản thuế thu nhập doanh nghiệp 28% phải đóng, EVN đã chi khác 21,3 tỉ đồng, trích quỹ thưởng ban điều hành 2,55 tỉ đồng và chi nhiều quỹ khác. Nếu chuyển toàn bộ chênh lệch giá điện để đầu tư theo chỉ đạo của Thủ tướng, lợi nhuận trước thuế của EVN chỉ còn khoảng 1.100 tỉ đồng.

Theo EVN, điều này là không phù hợp với quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, thay vì chuyển tiền vào đầu tư, EVN cho rằng: “Việc ưu tiên tăng vốn đầu tư là cần thiết, song cũng cần xem xét quyền lợi của 84.000 cán bộ công nhân viên ngành điện”. Do đó, EVN kiến nghị xử lý tổng lợi nhuận thực hiện năm 2007 theo hướng cho trích quỹ khen thưởng phúc lợi 1.002 tỉ đồng, còn lại 1.490 tỉ đồng sẽ bổ sung vào quỹ đầu tư phát triển.

Đáng lưu ý là với đề xuất này của EVN, Bộ Tài chính và Bộ Công thương đang có ý kiến khác biệt nhau. Bộ Tài chính tại công văn 10815 do Thứ trưởng Trần Xuân Hà ký không đồng ý cho EVN được trích quỹ khen thưởng cả 1.002 tỉ đồng như đề xuất mà hạ xuống còn 668 tỉ đồng, còn lại lập quỹ dự phòng tài chính và bổ sung quỹ đầu tư phát triển theo đúng quyết định của Thủ tướng.

Tuy nhiên, Bộ Công thương phúc đáp phương án của Bộ Tài chính bằng công văn 9557 do Thứ trưởng Lê Danh Vĩnh ký, đề nghị phải làm đúng theo các quy định và quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, Bộ Công thương không công nhận cách tính lợi nhuận của EVN. Theo bộ này, “việc xác định mức chênh lệch giá điện như báo cáo của EVN là chưa phù hợp”. Vì vậy, Bộ Công thương yêu cầu EVN phải xác định, làm rõ cơ sở cho ra khoản chênh lệch giá điện này.

Giá trị thật chênh lệch bao nhiêu?

Theo một chuyên gia am hiểu ngành điện, việc xác định giá trị chênh lệch giá điện năm 2007 là 2.763 tỉ đồng như EVN báo cáo đúng là chưa phù hợp. Nguyên do việc tăng giá điện có quy định rất rõ thời điểm ngày, tháng, năm và hóa đơn tiền điện cũng được tính theo thời điểm ngày, tháng, năm nên EVN không thể nói rằng không xác định được chênh lệch. Việc xác định có thể phức tạp nhưng không phải không làm được, vấn đề là có muốn làm hay không.

Cũng theo chuyên gia này, “nếu không tách được chênh lệch thì mức 2.763 tỉ đồng mà EVN đưa ra có độ tin cậy đến đâu không ai có thể đánh giá và thẩm định được!”.

Về cách phân chia lợi nhuận của EVN, ông Trần Văn - ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội - cho rằng việc đề nghị của EVN đứng về mặt đòi quyền lợi cục bộ thì có thể nhưng đứng với tư cách một tập đoàn lớn, được ngân sách đầu tư nhiều thời gian qua và nhìn lợi ích chung của đất nước thì thật…không hiểu nổi!

Điều đáng nói, trong khi EVN luôn kêu thiếu vốn, yêu cầu người tiêu dùng phải tiết kiệm, rồi còn trả lại 13 dự án đã được giao, Chính phủ cũng đang phải tìm mọi cách để huy động vốn cho EVN thì khi có lợi nhuận EVN lại đòi trích tới 1.002 tỉ đồng để khen thưởng trước khi đem đầu tư. Nhất là thu nhập của cán bộ, công nhân ngành điện, do là ngành độc quyền nên hiện không phải là thấp trong xã hội.

Hịên chưa biết EVN có được trích 1.002 tỉ đồng để khen thưởng từ nguồn chênh lệch tăng giá không nhưng rõ ràng thật khó lý giải cho việc đòi tăng giá điện sắp tới của EVN.

Theo Cầm Văn Kình/Tuổi trẻ