VietNamNet

- Khi chuyến đò định mệnh làm 42 người dân xã Quảng Hải (Quảng Bình) thiệt mạng, cầu Quảng Hải vẫn còn dở dang sau 5 năm khởi công, khối lượng công trình thi công mới chỉ đạt hơn 50%. Trong lúc đau thương, nhiều người dân nơi đây lại xót xa: "giá như cây cầu được hoàn thành sớm hơn, thì có thể...".

"Tôi kinh qua 4 đời chức vụ mà một cây cầu xây chẳng xong"!

Cầu Quảng Hải nối liền các xã Quảng Hải với Quảng Lộc, Quảng Thanh được khởi công vào tháng 9/2003. Là một công trình trọng điểm, vốn đầu tư lúc đầu là khoảng 82 tỷ (sau này tăng lên 170 tỷ) nên UBND tỉnh Quảng Bình đã giao cho Sở GTVT Quảng Bình làm chủ đầu tư.

Sau ngày khởi công rầm rộ, chủ đầu tư đã “hứa” sẽ hoàn thành trong vòng 24 tháng. Nghĩa là, theo dự tính, đến cuối năm 2005, cầu Quảng Hải sẽ thông tuyến.

Sau khi đấu thầu, 2 Công ty cầu 75 (thuộc Tổng Công ty Cienco 8) và Công ty 473 (thuộc Tổng Công ty Cienco 4) được chọn làm đơn vị thi công; đơn vị tư vấn thiết kế là Công ty tư vấn Quảng Bình kết hợp với Viện Khoa học công nghệ thuộc Bộ GTVT.

Sau 5 năm xây dựng với nhiều lần "hứa" từ chủ đầu tư, đến thời điểm hiện tại, cầu Quảng Hải vẫn còn dang dở. (Ảnh: Hoàng Sang)

Thế nhưng, đến cuối 2005, cây cầu “rùa” này vẫn chưa đi vào hoạt động, khối lượng công trình đã thi công mới đuợc khoảng 20%. Bức xúc trước tiến độ ì ạch của chủ đầu tư và đơn vị thi công, UBND xã Quảng Hải cũng như lãnh đạo huyện Quảng Trạch đã có kiến nghị gửi UBND tỉnh Quảng Bình.

Sau đó, lãnh đạo tỉnh Quảng Bình đã có công văn yêu cầu chủ đầu tư phải đẩy nhanh tiến độ thi công, sớm đưa cầu đi vào hoạt động. Ngày 3/1/2006, một sự cố đã xảy ra tại các cọc khoan nhồi C7 thuộc trụ T5 cầu Quảng Hải 2 trong lúc đơn vị thi công đang đổ bê tông cọc. Sự cố này đã làm lún sụt trụ T5.

Sau đó, chủ đầu tư phải loay hoay mất gần 1 năm để tìm nguyên nhân và các biện pháp khắc phục. Theo đó, nguyên nhân dẫn đến lún sụt trụ T5 là do sự cố castơ.

Sau 5 năm kể từ ngày khởi công, công trình cầu Quảng Hải vẫn còn dang dở và chưa thể thông tuyến. Trước sức ép của dư luận, UBND tỉnh Quảng Bình lại tiếp tục chỉ đạo Sở GTVT Quảng Bình đẩy nhanh tiến độ thi công. Sở GTVT lại “hứa” sẽ cho thông cầu vào cuối 2008, chậm nhất là trước Tết Nguyên đán Kỷ Sửu.

Thế nhưng, lời hứa của chủ đầu tư vẫn chỉ là... hứa hão. Khi chuyến đò định mệnh làm 42 người dân xã Quảng Hải thiệt mạng, cầu Quảng Hải vẫn còn dở dang, khối lượng công trình thi công mới chỉ đạt hơn 50%.

Đích thân Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Mạnh Hùng đã về xem xét tiến độ cây cầu “rùa” này và đôn đốc chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công. Chủ đầu tư lại tiếp tục “điệp khúc hứa” sẽ hoàn thành trước mùa mưa lũ 2009.

Về vấn đề này, Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch Đậu Minh Ngọc cũng ngán ngẩm: “Năm 2003, lúc đó tôi đang làm Chủ tịch UBND thị trấn Ba Đồn thì cây cầu Quảng Hải bắt đầu thi công và được biết là thời hạn thi công trong vòng 2 năm. Nhưng đến nay đã là năm 2009, tôi đã trải qua mấy chức vụ, từ thị trấn lên Phó Chủ tịch huyện, rồi giờ là chủ tịch mà cây cầu vẫn chưa làm xong”.

Còn ông Đoàn Minh Thiện – Chủ tịch UBND xã Quảng Hải thì lại nói: ”Nhắc đến vụ chìm đò ở Quảng Hải không thể không nói đến việc thi công quá chậm của cây cầu. Trong những lần tiếp xúc với cử tri, nhân dân đã rất khó hiểu vì tiến độ của cây cầu...”.

Chủ đầu tư phải “thay ngựa giữa dòng”

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Văn Long – Giám đốc Sở GTVT Quảng Bình cho rằng: Nguyên nhân của việc chậm tiến độ xuất phát từ sự cố castơ, năng lực của đơn vị thi công hạn chế, nguồn vốn hạn hẹp… Cuối cùng, chủ đầu tư đành phải “thay ngựa giữa dòng”, thay thế các đơn vị thi công trúng thầu (nhưng không có năng lực) bằng một công ty khác.

- Thưa ông, vì sao lúc đầu, Sở GTVT “hứa” là sẽ hoàn thành cầu trong vòng 24 tháng. Thế nhưng từ đó đến nay đã 5 năm, cầu Quảng Hải vẫn chưa hoàn thành đúng tiến độ ?

- Ngay từ lúc đầu nhận công trình, tôi cũng đã hình dung ra rằng... sẽ không thể hoàn thành công trình trong vòng 2 năm được. Đây là công trình thuộc nhóm C, tức là loại công trình phải hoàn thành trong vòng 2 năm. Nói thật, đó chỉ là một cách "lách" để được đồng ý đã, như là một "kiểu đánh trống ghi tên" đã, rồi vốn liếng tính sau. Tỉnh cũng đã đồng ý: Các anh cứ khởi công đi, còn vốn thì chạy dần!

Ông Nguyễn Văn Long - Giám đốc Sở GTVT Quảng Bình: "Ngay từ đầu, tôi đã biết là không thể hoàn thành công trình trong 24 tháng. Nhưng nếu tôi không "hứa" là sẽ hoàn thành trong 2 năm thì làm sao Chính phủ rót vốn?". (Ảnh: Hoàng Sang)

- Có nghĩa là ngay từ khi đầu bắt tay vào xây dựng cầu Quảng Hải, ông đã hình dung là không thể hoàn thành trong vòng 2 năm. Nhưng ông vẫn cứ “hứa” để lấy công trình?

- Có thể nói là rất khó và nói đúng hơn là không thể hoàn thành trong vòng 2 năm. Tôi đặt ra thời hạn 2 năm sẽ hoàn thành là tôi đã sai nhưng biết làm sao được. Sẽ không hoàn thành được nhanh như vậy nhưng mình cũng phải phấn đấu.

Sở dĩ cầu Quảng Hải không thể hoàn thành trong vòng 2 năm và đến giờ chưa đi vào hoạt động bắt nguồn từ sự cố gặp castơ.

Sau sự cố này, chúng tôi đã mời các đoàn chuyên gia để tìm giải pháp khắc phục, xử lý sự cố. Phải mất một năm trời loay hoay để tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục sự cố.

Nguyên nhân thứ 2 là đơn vị thi công không có năng lực tài chính. Các công ty thi công nợ nần quá nhiều. Tiền chúng tôi đưa về được bao nhiêu thì các đơn vị thi công bị ngân hàng thu nợ. Ngoài ra, năng lực của đơn vị thi công cũng là một vấn đề. Rồi sau đó là bão giá, các bên B bắt đầu ngồi chờ ổn định về giá cả mới tiếp tục thi công.

- Thưa ông, ông vừa nhắc đến rất nhiều nguyên nhân làm chậm tiến độ cầu Quảng Hải, trong đó có nguyên nhân về sự cố castơ và năng lực nhà thầu hạn chế. Với tư cách là chủ đầu tư, có quyền lựa chọn nhà thầu, ông nghĩ mình đã làm tốt nhiệm vụ của mình trong việc chọn nhà thầu có đủ năng lực thật sự chưa?

- Khi tiến hành các mũi khoan để thăm dò địa chất, các đơn vị tư vấn, thiết kế đã phát hiện ra đá vôi nhưng không nghĩ đá vôi lại xuất hiện ở độ sâu 40m, gây nên sự cố castơ ở trụ T5. Trong quá trình khảo sát, các đơn vị thi công cũng không thể khoan hết các lỗ khoan, mỗi trụ chỉ có 1 lỗ khoan, đơn vị khảo sát chỉ khoan ngẫu nhiên. Không phải là mình phát hiện ra castơ mà bỏ qua. Đây là một hiện tượng không thể lường trước được.

Về đơn vị thi công, tại thời điểm trúng thầu, năng lực của họ đảm bảo. Nhưng sau khi trúng thầu, năng lực tài chính họ không đủ, nợ nần chồng chất. Vì vậy, tôi đã đề xuất với tỉnh để đưa Công ty Cổ phần Thương mại miền Trung vào thay thế thi công cho Công ty 75 và công ty này từ thầu chính buộc phải rút khỏi hiện trường.

- Dư luận cho rằng, sai phạm nghiêm trọng nhất của chủ đầu tư là đã chọn đơn vị không đủ năng lực làm đơn vị thi công. Nếu như ngay từ đầu, Sở GTVT làm tốt nhiệm vụ của mình, chọn đúng nhà thầu có năng lực thật sự thì tiến độ cầu Quảng Hải sẽ được đẩy nhanh? Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Có thể là như vậy. Nhưng, Công ty cầu 75 là công ty của Bộ GTVT, đã từng tham gia nhiều công trình lớn. Tại thời điểm trúng thầu, họ vẫn đủ năng lực. Nhưng, đó là trên sổ sách, còn trên thực tế, họ nợ nần đầm đìa. Nếu chúng tôi biết họ không có năng lực thật sự thì không bao giờ chúng tôi chọn họ làm đơn vị thi công chính cả.

- Như vậy, để xảy ra tình trạng chậm tiến độ thi công cầu Quảng Hải, trách nhiệm đầu tiên thuộc về chủ đầu tư. Với tư cách là người đứng đầu phía chủ đầu tư, ông nghĩ như thế nào?

- Sở GTVT không trốn tránh trách nhiệm đối với việc chậm tiến độ cầu Quảng Hải. Rõ ràng, trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư. Tôi cũng đã nhận khuyết điểm trước cuộc họp hội đồng nhân dân tỉnh vừa rồi. Nếu cấp trên thấy tôi sai đến đâu, xử lý như thế nào thì tôi sẵn sàng chấp nhận. Chắc chắn tỉnh sẽ có cuộc họp bàn về những sai sót của chủ đầu tư. Nhưng, cũng muốn nói là tôi đã “làm hết sức mình rồi”.

- Xin cảm ơn ông!