- Người lao động bị mất việc tại doanh nghiệp có chủ bỏ trốn sẽ được chi trả tiền lương, BHXH, trợ cấp mất việc, thôi việc… Quyết định này chỉ áp dụng cho những lao động mất việc trong năm 2009, lao động mất việc trước đó sẽ không được hỗ trợ. 

Ông Nguyễn Đại Đồng, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐTB&XH) đã có cuộc trao đổi với báo chí về nội dung của đề án hỗ trợ người lao động mất việc do suy giảm kinh tế vừa được Chính phủ phê duyệt.

-Thưa ông, theo đề án, những DN khó khăn sẽ được vay vốn. Hiện có không ít DN đang ở tình trạng này, vậy xin ông cho biết đối tượng DN nào được vay vốn? Mức vay và điều kiện vay cụ thể thế nào?

Đối tượng vay là các DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế mà phải giảm số lao động hiện có từ 30% trở lên hoặc từ 100 lao động trở lên (không kể lao động thời vụ có thời hạn dưới 3 tháng) và sau khi đã sử dụng các nguồn của DN mà vẫn chưa có khả năng thanh toán tiền lương, đóng BHXH và tiền trợ cấp mất việc làm, hoặc trợ cấp thôi việc cho số lao động đã giảm.

Ông Đồng cho biết, NLĐ mất việc làm trong DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế trong năm 2009 mới được hưởng chế độ hỗ trợ từ Quyết định 30/2009/QĐ - TTG của Chính phủ. Ảnh: VĐ.

Như vậy, những DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế trong năm 2009 chưa có khả năng thanh toán tiền lương, đóng BHXH và tiền trợ cấp mất việc hoặc trợ cấp thôi việc theo quy định cho người lao động bị mất việc làm thì được Nhà nước cho vay vốn để thanh toán trong thời hạn tối đa là 12 tháng với mức lãi suất 0%.

Cũng theo quyết định, DN phải thanh toán tiền lương, đóng BHXH, trợ cấp mất việc làm hoặc trợ cấp thôi việc cho người lao động trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày được vay vốn.

Mức vay tối đa của DN được quy định bằng số kinh phí để thanh toán số nợ tiền lương và các khoản khác phải trả cho người lao động bị mất việc làm. Ngân hàng Phát triển Việt Nam sẽ là cơ quan thực hiện việc cho vay này đối với các DN.

-Vậy theo đề án này thì có bao nhiêu DN thuộc diện được vay. Và nếu trong trường hợp DN không còn khả năng hoạt động chi trả thì sẽ xử lý ra sao?

Hiện chúng tôi chưa có thống kê chính xác về số DN gặp khó khăn được vay vốn, nhưng chắc chắn là không nhiều. Còn những DN sau khi đã vay vốn mà vẫn không đủ khả năng chi trả thì DN sẽ lâm vào tình trạng phá sản hoặc giải thể, lúc đó sẽ thực hiện theo quy trình giải thể và phá sản của DN.

-Trường hợp người lao động bị mất việc làm mà chủ DN bỏ trốn thì tiền lương, BHXH, trợ cấp mất việc sẽ do ai chi trả?

Đối với người lao động bị mất việc làm mà chủ DN bỏ trốn trong năm 2009, UBND tỉnh, thành phố có trách nhiệm ứng ngân sách địa phương trả cho người lao động có trong danh sách trả lương của DN khoản tiền lương mà DN đó còn nợ người lao động. 

Nguồn tạm ứng từ ngân sách địa phương được hoàn trả từ nguồn thu khi thực hiện xử lý tài sản của DN theo quy định của pháp luật. 

Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, cả nước có khoảng hơn 2.000 lao động bị mất việc làm do chủ sử dụng lao động bỏ trốn.

NLĐ mất việc làm trong năm 2008 không được nhận hỗ trợ từ Đề án hỗ trợ đối với NLĐ mất việc làm trong DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế. (Ảnh: VNN)

- Vậy người lao động mất việc từ trước năm 2009 trong DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế sẽ không được hỗ trợ gì?

Báo cáo từ các địa phương mới chỉ là số liệu năm 2008 nên chưa có con số thất nghiệp chính thức của năm 2009. Dự báo 6 tháng đầu năm 2009, cả nước sẽ có khoảng 300 nghìn lao động thất nghiệp; 6 tháng cuối năm sẽ tăng thêm khoảng 100 nghìn nữa. Tổng cộng sẽ có khoảng 400 nghìn lao động thất nghiệp. Đây vẫn là con số ở mức độ an toàn.

Tuy nhiên, đề án này chỉ xác định hỗ trợ các đối tượng mất việc làm trong năm 2009, những người mất việc trước đó theo QĐ 30/2009/QĐ - TTG của Chính phủ thì không được hưởng. Hơn nữa, những đối tượng sau khi bị mất việc thì thường trở về các địa phương và hầu như không còn địa chỉ để theo dõi, nên đây cũng là vấn đề khó. 

- Ngoài được chi trả tiền lương, bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp mất việc, thôi việc, theo đề án này, người lao động còn được hưởng chính sách gì, thưa ông?

Người lao động bị mất việc trong năm 2009, kể cả lao động đi làm việc tại nước ngoài phải về nước trước thời hạn do DN nước sở tại gặp khó khăn sẽ được vay vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia về việc làm để tự tạo việc làm. 

Người lao động cũng được vay vốn để học nghề hoặc vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội trong thời gian 12 tháng, kể từ ngày bị mất việc làm hoặc ngày lao động phải về nước.

Dự tính tổng ngân sách chi cho hỗ trợ DN khó khăn và DN mất việc làm vay vốn trong năm 2009 vào khoảng 1.000 tỷ đồng.

Cục Việc làm cùng với Bộ LĐ-TB&XH đang trong quá trình soạn thảo hướng dẫn và chậm nhất đến đầu tháng 3, thông tư hướng dẫn sẽ được thông qua. Trong tháng 3/2009, người lao động có thể được hưởng ngay chế độ hỗ trợ này.

- Xin cảm ơn ông!

• Vũ Điệp (thực hiện)