-  Trong khi những nông dân bên sông Thị Vải là nạn nhân của Vedan đang điêu đứng, nhiều trường hợp tán gia bại sản vì thiệt hại về môi trường thì Vedan lại được một tổ chức đứng ra tuyên dương bằng giải thưởng “sản phẩm an toàn vì sức khoẻ cộng đồng năm 2009”.

 

Ngày 10/5, trong đợt khảo sát về môi trường sông Thị Vải và kiểm tra việc khắc phục ô nhiễm tại Công ty Vedan Việt Nam (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai), Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) Phạm Khôi Nguyên khẳng định “sông Thị Vải ô nhiễm do Vedan là thủ phạm chính”. Nay, các cơ quan chức năng đang loay hoay chứng minh thiệt hại thì để đòi Vedan bồi thường cho nông dân thì Bộ Khoa học và công nghệ (KH&CN) và trung tâm Tư vấn phát triển thương hiệu và chất lượng TP.HCM (NATUSI) đã trao giải “Sản phẩm chất lượng an toàn vì sức khoẻ cộng đồng năm 2009” cho Vedan.

Trong khi người nông dân 3 tỉnh TPHCM, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu mỏi mòn chờ Vedan bồi thường thiệt hại do công ty này gây ô nhiễm sông Thị Vải..

Vedan được vinh danh 3 sản phẩm: Bột ngọt Vedan, Vedan hạt nêm thịt heo và tinh bột biến đổi.

Nhầm lẫn…?

Được biết, doanh nghiệp muốn tham gia phải ký hợp đồng, hỗ trợ tổng cộng 30 triệu đồng để “phục vụ công tác tổ chức, xét tặng, truyền thông và lễ tuyên dương giải thưởng”.

Sau khi có sự phản ứng từ dư luận báo chí, bà Nguyễn Thị Sinh, Giám đốc Trung tâm tư vấn phát triển thương hiệu và chất lượng TP.HCM (NATUSI), đơn vị đồng tổ chức cho biết: "Việc có tên Vedan trong danh sách được công bố trên web của chúng tôi có thể là do một nhân viên mới làm nhầm lẫn khi đưa danh sách đề cử và danh sách doanh nghiệp đoạt giải".

Bà Sinh cho biết đang liên hệ với Vedan để kiểm tra lại việc vì sao họ có giấy chứng nhận và nhiều cơ quan báo chí đưa tin Vedan đoạt giải theo một thông cáo báo chí của ban tổ chức giải thưởng trên.

Thu hồi

Nguồn tin của PV VietNamNet cho biết, chiều 26/10, ban tổ chức đã liên hệ với Vedan để kiểm tra và đề nghị thu hồi lại giải thưởng. Tuy nhiên, Công ty Vedan đã phản đối.

Ông Yeh Sheau Yeh, Giám đốc Văn phòng Tổng giám đốc Công ty Vedan Việt Nam cho rằng: Để đạt được giải thưởng này, chúng tôi đã làm đúng theo quy trình, được ban tổ chức thẩm định, xem xét và quyết định. Chúng tôi không đồng ý với việc đòi rút lại giải thưởng. Bởi vì khi bình chọn giải ban tổ chức cũng đề ra các tiêu chí cụ thể cho từng loại sản phẩm nhưng giờ rút lại thì cũng phải có tiêu chí đàng hoàng".

...thì bất ngờ Vedan được "vinh danh" cho sản phẩm vì cộng đồng (?)

Trong khi đó, dư luận rất bức xúc và bày tỏ phản ứng dữ dội. Ông Nguyễn Văn Thống, Chủ tịch HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: "Khi nghe tin Vedan nhận giải thưởng này, chúng tôi rất bức xúc, không biết Bộ KHCN căn cứ vào đâu để xét giải thưởng này. Trong khi vấn đề Vedan gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến cộng đồng đã rõ. Nông dân họ phản ứng dữ lắm, nhưng với trách nhiệm của mình, chúng tôi cũng đã vận động họ ổn định tư tưởng để làm ăn. Chúng tôi biết giải thưởng này rất có ý nghĩa đối với doanh nghiệp nhưng giải thưởng phải phù hợp, không biết Bộ KHCN có xem xét nhiều khía cạnh hay không? Trong khi, chúng tôi đang khổ sở tìm mọi cách, phối hợp với Tổng cục Môi trường chứng minh thiệt hại về hành vi ô nhiễm của Vedan đối với môi trường thì sản phẩm của Vedan lại được giải thưởng chất lượng. Ngay cả chúng tôi là cán bộ còn thấy bức xúc huống chi nông dân".

 

Chiều 27/10, Công ty Vedan đã có bản fax tới báo VietNamNet, trần tình về "sự cố" giải thưởng nói trên. Theo Vedan việc tham gia hoạt động này (dự giải thưởng - P.V) là bình thường và sản phẩm của công ty đoạt giải do chất lượng sản phẩm tốt cũng là điều dễ hiểu và bình thường.   Vedan cho rằng trong quá trình phát triển, DN cũng như một đời người đều khó tránh khỏi phải trải qua những thăng trầm. Công ty Vedan đã và đang phải trả giá vì sai lầm gây ô nhiễm môi trường của mình. Tuy nhiên, không phải vì lỗi lầm đó mà tất cả các hoạt động khác của Vedan cũng phải bị phê phán. Chính vì vậy chúng tôi (Vedan) mong muốn rằng thông tin liên quan tới công ty sẽ được truyền tải một cách khách quan, công bằng

Ông Trần Văn Quang, Phó chủ tịch HND tỉnh Đồng Nai nói: "Tôi rất bất ngờ khi nghe Vedan nhận giải thưởng này. Rất khó hiểu bởi trong khi trách nhiệm của Vedan với môi trường và với 11.000 đơn đòi bồi thường đang trong giai đoạn “nhạy cảm”, nông dân đã nhiều phen tranh cãi nhưng chưa nhận được 1 xu tiền đền bù nào. Môi trường sông Thị Vải đã phải hy sinh do Vedan gian dối để tạo ra sản phẩm gọi là an toàn  vì sức khoẻ cộng đồng lại được công nhận giải thưởng. Vấn đề này nông dân dưới cơ sở phản ứng dữ dội vì đến nay chưa ai dám khẳng định Vedan không còn ô nhiễm.

 

Theo ông Quang, "doanh nghiệp có sản phẩm tốt thì phải xem xét toàn diện, khách quan từ việc bảo vệ môi trường, đạo đức của doanh nghiệp, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội. Không thể doanh nghiệp làm ra sản phẩm an toàn bằng mọi giá, bất kể môi trường như thế nào".

 

Ông Lê Viết Hưng, Giám đốc Sở TN&MT Đồng Nai cũng bất ngờ trước thông tin về Vedan được nhận giải thưởng “sản phẩm an toàn vì sức khoẻ cộng đồng năm 2009”. Ông Hưng cho rằng, nhiều doanh nghiệp được nhận giải thưởng hoặc các danh hiệu cao quý nhưng khi kiểm tra lại thì phát hiện gây ô nhiễm nghiêm trọng.

 

"Gần đây, Hội đồng thi đua tỉnh đã thống nhất, đối với những doanh nghiệp đang gây ô nhiễm thì không được xét tặng giải thưởng và danh hiệu. Trong khi đó, đến nay Vedan vẫn chưa có một cơ quan chức năng nào khẳng định là đã hết gây ô nhiễm thì lại được trao giải thưởng. Mặt khác, tình hình hình ô nhiễm Vedan chỉ mới khắc phục trong khoảng 1 năm nay nên chưa có cơ sở đánh giá, chứng minh vì sức khoẻ cộng đồng. Còn nếu trong quy trình tạo ra sản phẩm sạch nhưng có gây ô nhiễm cho môi trường thì không thể coi là vì sức khoẻ cộng đồng được. Lẽ nào sản phẩm làm ra an toàn bằng mọi giá cũng được khen thưởng?" - ông Hưng nói.

 

• Vĩnh Minh