– Hàng loạt nhà vệ sinh công cộng (VSCC) ở Đà Nẵng xây dựng bằng vốn vay nước ngoài đang bỏ hoang hoặc biến tướng công năng.

 

Những nhà vệ sinh... lãng phí

 

Ngày 26/10, lãnh đạo Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng cho biết, Sở GT-VT Đà Nẵng  vừa yêu cầu đơn vị phá dỡ hai nhà vệ sinh công cộng (VSCC) bị hư hỏng trên đường Nguyễn Tất Thành. Nhưng thực ra, cơn bão số 9 vừa qua đã gần như làm thay công việc phá dỡ hai nhà VSCC này sau một thời gian dài bỏ hoang phí!

 

Nhà VSCC ở gần ngã ba Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Chánh bị gió bão, sóng biển đánh "sụp Ảnh: HC

 

Do bị sóng đánh vỡ hoàn toàn phần móng nên nhà VSCC ở gần ngã ba Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Chánh đổ nghiêng về phía biển. Móng trụ trồi hẳn lên mặt đất và có lẽ chỉ cần thêm một lực tác động nhỏ nữa là cả khối nhà đổ sụp hẳn xuống bãi cát. Cửa kính vỡ toang, trang thiết bị bên trong chẳng còn thứ gì…

 
Ông Lê Văn Lãi sống gần đó cho hay: “Ngày nào tui cũng ra biển nhưng có bao giờ thấy có ai vô cái nhà VSCC ni để “giải quyết nỗi buồn” đâu. Không hiểu mấy ổng quy hoạch kiểu gì mà lại xây dựng nhà VSCC ở nơi dân cư thưa thớt, vắng hoe người qua lại như thế này. Không ai sử dụng, không ai coi sóc, chỉ qua hơn 2 năm đã bị bão đánh sập, cuốn mất tiêu cả đống tiền của Nhà nước. Thiệt là lãng phí!”.

 

Cuối đường Nguyễn Tất Thành, lại thêm một nhà VSCC nằm chơ vơ trên bãi cát đối diện đường rẽ ra QL1A. Tuy chưa đến mức bị gió bão, sóng biển đánh sụp nhưng toàn bộ mảng tường phía hướng ra biển cũng đã vỡ toác, cửa trống hoác trống huơ và toàn bộ trang thiết bị bên trong cũng biến mất…

 

Nhà VSCC bị bỏ hoang ở cuối tuyến đường Nguyễn Tất Thành. Ảnh: HC

 

“Mấy ổng tính toán kiểu gì lạ quá!” – ông Hoàng Năm chủ một quán nước nhỏ gần đó nói - "Từ khi xây dựng đến nay, nhà VSCC này hầu như ít được sử dụng. Vì người dân thì đã có nhà VS của mình, còn ở đây làm gì có du khách qua lại mà cần đến nó? Nhà VSCC cứ thể bỏ hoang phế cho đến khi chỉ còn là cái xác nhà bị gió bão đánh tơi tả…".

 

Nhà VSCC bị biến tướng

 

Trên đường Nguyễn Tất Thành cũng có một nhà VSCC nằm gần ngã ba rẽ vào Trường Trung học Xây dựng miền Trung là còn khá khang trang, chung quanh cây cối um tùm, xanh mướt. Nhưng khi chúng tôi bước vào định hỏi thăm thì một người đàn ông đang trực ở đây chỉ tay về phía lùm cây dương liễu: “Anh ra đó “đi” cũng được, ở đây vắng vẻ, không ai để ý đâu!”.

 

“Thế nhà VSCC này không phục vụ sao anh?” – chúng tôi hỏi. Anh Hoà, tên người đàn ông đang trực tại đây trả lời: “Nhà VSCC đâu nữa, cái ni làm trụ sở Đội Cây xanh khu vực 2 (thuộc Công ty Cây xanh Đà Nẵng) mấy năm ni rồi. Nhà VSCC thì phải có người vô ra, có thu phí mới có cái để trang trải. Nhưng ở đây vắng hoe thế này, suốt ngày chẳng có ai vô đi VS thì còn giữ nhà VSCC làm chi nữa!”.

 

Bên trong, ngoài chiếc bàn và mấy cái ghế ngồi làm việc, phần lớn diện tích còn lại ở đây đang được sử dụng làm kho chứa dụng cụ của công nhân Đội Cây xanh số 2 và mấy đống cây nhỏ được họ thu gom về sau bão số 9 để dành làm cán cuốc, cán chổi…

 

Nhà VSCC cuối đường Trần Phú biến thành Văn phòng Đội Môi trường số 1 và quán cafe, nước giải khát. Ảnh: HC

 

Không chỉ nằm ở vùng ven, hẻo lánh người qua lại mới biến tướng mà nhiều nhà VSCC giữa trung tâm TP cũng bị thay đổi công năng sử dụng. Đơn cử như nhà VSCC ở cuối tuyến đường Trần Phú. Ở đây vẫn treo biển “nhà VSCC” nhưng phía trước là… quán café, nước giải khát. Vậy là nhà VSCC này sạch sẽ, thơm tho tới mức người ta sẵn sàng ngồi ngay trước cổng uống café? Thưa không, mà nhà VSCC này từ lâu đã biến thành Văn phòng của Đội Môi trường số 1 (Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng), nên người ta tranh thủ mở thêm quán nước phía trước!

 

Tương tự, nhà VSCC đặt ở công viên Đài Tưởng niệm trên đường 2/9 không biết tự bao giờ cũng đã biến thành “trụ sở” và là nơi tập kết hàng chục thùng rác, xe chở rác… của lực lượng công nhân vệ sinh môi trường hoạt động ở khu vực này, chứ không còn là nơi dành để đáp ứng những nhu cầu “khó nói” của người dân và du khách…

 

Nợ phải trả

 

Là một TP du lịch và là đầu mối giao thông quan trọng nhất miền Trung, Đà Nẵng thường xuyên thu hút lượng du khách và khách vãng lai đông đảo, kéo theo nhu cầu về nhà VSCC cũng rất lớn để đảm bảo mỹ quan và môi trường đô thị.

Trong khuôn khổ dự án “Thoát nước - Vệ sinh môi trường”, Đà Nẵng đã quy hoạch xây dựng 45 nhà VSCC trên toàn địa bàn TP, nhưng đến nay chỉ mới có 19 nhà VSCC được Ban quản lý dự án này bàn giao cho Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng đưa vào hoạt động. Vậy mà, trong số đó cũng chỉ mới có 13 nhà VSCC hoạt động tạm được, 6 nhà VSCC còn lại ít được sử dụng hoặc chưa thể đưa vào sử dụng.

 

Nhà VSCC gần ngã ba rẽ vào Trường Trung học Xây dựng miền Trung thì biến thành nhà kho của Đội Cây xanh khu vực 2! Ảnh: HC

 

Lãnh đạo Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng cho biết, sau khi tiếp nhận 19 nhà VSCC, đơn vị đã bàn giao 6 nhà VSCC cho Bến xe Trung tâm, Công ty Cây xanh Đà Nẵng, Khu du lịch Bà Nà - Suối Mơ quản lý và khai thác. Số còn lại hiện Công ty đang quản lý, nhưng hơn 2 năm qua doanh thu không đủ bù tiền thuê bảo vệ, công nhân dọn vệ sinh. Nhiều nhà VSCC đã xuống cấp, nhếch nhác, gây mất mỹ quan đô thị, hiệu quả sử dụng thấp, không tương xứng…

 

Nguyên nhân, theo đánh giá của nhóm 3 (thuộc đoàn kiểm tra dự án “Thoát nước - Vệ sinh môi trường” do UBND TP Đà Nẵng thành lập) tại báo cáo tháng 10/2009 về kết quả kiểm tra phần vệ sinh môi trường của dự án này thì nhiều nhà VSCC được quy hoạch tại các vị trí không phù hợp, việc xây dựng có nhiều thay đổi so với thiết kế… nên không chỉ không phát huy được hiệu quả, gây lãng phí lớn mà còn làm mất mỹ quan chung của TP.

Dự án “Thoát nước - Vệ sinh môi trường” vừa được đưa vào hoạt động trên địa bàn Đà Nẵng từ năm 2006 với tổng vốn đầu tư trên 41 triệu USD từ nguồn vay Ngân hàng Thế giới. Riêng số vốn đầu tư cho số nhà VSCC nêu trên (thuộc dự án này) cũng đã lên hơn 5 tỷ đồng. Có nghĩa, mỗi một nhà VSCC có giá trị đầu tư hơn 263 triệu đồng và số tiền đó đều phải vay từ nước ngoài, sau này con cháu phải lãnh phần trả nợ!

• Hải Châu