Các đại biểu tại hội nghị.

Nguyên nhân trẻ em qua biên giới là do gia đình các em không có nghề nghiệp chuyện môn, gặp khó khăn (do bão lụt, thiên tai...), trình độ giáo dục kém, gia đình có người bị bệnh, thiếu nợ không trả được, không có đất rẫy… Ngoài ra còn có tâm lý sang Việt Nam làm “nghề ăn xin” vì biên giới giáp Việt Nam dễ trốn lậu qua. Các hành vi cò mồi, buôn bán phụ nữ diễn ra ngầm và công khai, nhưng pháp luật chưa điều chỉnh hết, phạt bao nhiêu, xử thế nào! Chẳng hạn mới đây các cơ quan chức năng Campuchia phát hiện 36 người có hành vi buôn bán trẻ em sang Việt Nam ăn xin nhưng do luật pháp Campuchia chưa có điều nào trừng phạt nên phải trả về!

Đại diện Capuchia cũng than phiền về việc phối hợp chưa chặt chẽ giữa cơ quan chức năng Việt Nam và Campuchia trong xử lý các trường hợp đưa trẻ em Campuchia hồi hương, chẳng hạn việc không thống nhất trong biểu mẫu bàn giao; về thời gian chuyển - nhận cụ thể . Phía Campuchia cho rằng mỗi lần chuyển số lượng cần vừa phải không nên nhiều quá, cụ thể 60 người trở xuống, có lần phía Việt Nam chuyển tới 300 người, phía Campuchia quá tải.

Bị bán, lừa gạt bán dâm... quá nhiều!

Về tình hình buôn bán phụ nữ, phía Việt Nam và Campuchia đều đánh giá đây là tình trạng nhức nhối, tại một số tỉnh thành ở Campuchia xuất hiện các động mại dâm – nơi gái mại dâm Việt Nam hành nghề, thậm chí chủ của động này cũng là người Việt Nam.

Chứng minh điều này, bà Chan Nop Sarin Sreyrth (Trung tâm hỗ trợ phụ nữ gặp khủng hoảng Camphuchia) cho biết qua những khảo sát thực tế. Tính đến tháng 8/2004, Campuchia có khoảng 65.000 đến 70.000 gái mại dâm, trong đó 35% là gái mại dâm người Việt Nam. Trong số gái mại dâm Việt Nam thì có tới 35% có độ tuổi dưới 18. Khi được hỏi nguyên nhân sang Campuchia làm mại dâm thì  41% cho biết làm tự nguyện, 15% nói bị cha mẹ bán; 32% bị lừa gạt, nói là kiếm việc làm nhưng thực chất là mua bán qua cò mồi, 9% do trắc trở của gia đình.

Các đại biểu đang thảo luận tại hội thảo.

Các nạn nhân có vẻ ngoài là hành nghề tự nguyện, nhưng khi điều tra thì không ít gái mại dâm nghiện thuốc phiện, ma túy (do chủ chứa ép nghiện) nên buộc phải làm cật lực để lấy tiền chi mua ma túy. Mỗi ngày họ tiếp từ 5 đến 10 khách, thu khoảng 300USD, nhưng chủ chứa lấy gần hết số tiền này. Cũng có trường hợp cô gái bị cha mẹ bán cho các động mai dâm, phải bán thân để trả nợ, đó là chưa kể việc cô gái mại dâm Việt Nam còn phải trả thêm tiền cò mồi..

 

Hiện rất khó bênh vực những cô gái mại dâm này, ngoại trừ việc họ tự tố cáo hoặc cảnh sát bắt được quả tang các vụ buôn người. Sở dĩ rất khó vì các chủ chứa đã “huấn luyện” cho họ phải im lặng, hoặc bị chủ chứa đe dọa nếu bị công an bắt thì sẽ nhốt tù nên sợ không dám nói. Đó là chưa kể những cô gái từ Việt Nam qua phần lớn là không có giấy tờ tùy thân, là đối tượng nhập cư trái phép. Có trường hợp bắt được chủ chứa đưa ra tòa nhưng cô gái không dám khai người môi giới, Chính phủ không bắt tội được...           

 

Theo bà Chan Nop Sarin Sreyrth, nguyên nhân là do người phụ nữ nghèo, ít học, do thiếu tiền, thiếu thông tin, không biết các mánh khóe của những kẻ lừa gạt. Mặt khác, nguyên nhân dẫn tới số lượng người qua biên giới hành nghề mại dâm nhiều là do việc qua lại biên giới quá dễ dãi (chủ yếu là do cò mồi đưa lậu qua đường biên giới) và hiện tại Campuchia chưa có luật nào để điều chỉnh hoạt động mại dâm, đàn ông nước này đi kiếm phụ nữ là điều bình thường và không bị cấm...

 

Đường về đầy khó khăn...

  

Ông Trần Huy Liệu – Phó Cục trưởng Cục trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) cho biết thông tin, hiện Cục Trợ giúp pháp lý đang phối hợp cùng cơ quan chức năng giải quyết 3 trường hợp bị bán sang Trung Quốc trở về mang theo con nhưng không biết giải quyết giấy tờ cho những đứa bé này ra sao?

 

Sơ đồ hoạt động của bọn buôn người được phác thảo.

Ông Liệu cho biết phần lớn những phụ nữ, trẻ em trở về không còn đất đai, hoặc xảy ra các tranh chấp đất đai nhà ở với thân nhân của họ. Những đứa trẻ trở về thì không có giấy tờ cần thiết để đăng ký hộ khẩu. Mặc dù đã được nhiều tổ chức pháp lý giúp đỡ, hoàn tất thủ tục... nhưng những đối tượng phụ nữ, trẻ em trở về này chưa phải là đối tượng được trợ giúp pháp lý ở Việt Nam, trừ trường hợp là đối tượng phụ nữ nghèo, là người dân tộc..

 

“Chúng tôi đang kiến nghị sửa đổi các văn bản pháp lý theo đó những phụ nữ là đối tượng bị buôn bán qua biên giới, phụ nữ là nạn nhân của bạo lực trong gia đình được ưu tiên bào chữa, trợ giúp pháp lý miễn phí” ông Liệu nói.

 

• Thái Thiện - Phan Công (từ An Giang)