(VietNamNet) - Với tính chất phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, Lã Thị Kim Oanh đã bị Viện KS đề nghị y án tử hình trong phiên xét xử sáng nay. Hai bị cáo Hà - Luân được đề nghị cho hưởng án treo vì có những tình tiết giảm nhẹ.

Lã Thị Kim Oanh không có tình tiết giảm nhẹ

Không có tình tiết giảm nhẹ cho Lã Thị Kim Oanh.

Đọc bản luận tội, Viện KS nhận định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Không chỉ đơn thuần việc Nhà nước bị thất thoát hàng trăm tỷ đồng trong khi nền kinh tế đang cần từng đồng vốn cho các dự án phát triển đất nước, hành vi phạm tội của các bị cáo còn xâm phạm đến hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước cấp Bộ, ngành, địa phương, cơ sở. Nó làm giảm lòng tin của quần chúng nhân dân về hiệu lực quản lý bộ máy Nhà nước ta.

Lã Thị Kim Oanh là kẻ cầm đầu, phạm hai tội (tham ô, cố ý làm trái) đều thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thời gian phạm tội kéo dài. Thủ đoạn của các bị cáo là tạo dựng cho Công ty Tiếp thị nhiều chức năng kinh doanh, xin làm chủ đầu tư nhiều dự án từ nhóm A đến nhóm B, C. Bị cáo đã lợi dụng được vay vốn ưu đãi và sử dụng ngay nguồn vốn đó làm tài sản đảm bảo để đi vay ở nhiều ngân hàng thương mại, từ đó chi tiêu, sử dụng trái nguyên tắc và chiếm đoạt. Mặc dù đã cam kết với các ngân hàng khi được giải ngân vốn ngân sách, vốn tín dụng ưu đãi, bị cáo sẽ thanh toán ngay, nhưng sau đó đã không trả mà chuyển về tài khoản của mình để tiếp tục chi tiêu.

Ngoài ra, bị cáo còn lấy tiền ngân sách xây nhà để bán. Bị cáo thu tiền bán căn hộ bằng các hình thức thoả thuận góp vốn mua nhà thông qua Công ty Kinh doanh và Xây dựng nhà Hà Nội, nộp tiền góp vốn xây dựng nhà ở, vay tiền một số cơ quan, tổ chức. Số tiền có được, bị cáo Oanh tự ý chi tiêu mà không theo dõi trên sổ sách. Một thời gian đài, bị cáo không tuân thủ Pháp lệnh kế toán thống kê, chế độ kế toán DNNN, không mở sổ sách đầy đủ. Là Giám đốc nhưng lại trực tiếp giữ tiền, trực tiếp chi tiêu, vay vốn cả khi không có nhu cầu, vay và chi trái mục đích, tuỳ tiện, không báo cáo. Không những vậy, bị cáo Oanh còn chỉ đạo cấp dưới lập chứng từ khống nhằm che đậy hành vi, đối phó với thanh tra. Bị cáo đã tham ô hơn 71 tỷ đồng và hơn 92.000USD, làm trái gây thiệt hại hơn 34 tỷ đồng và 3.000USD. Toà phúc thẩm đã xem xét đến các tình tiết giảm nhẹ nhưng không có tình tiết giảm nhẹ mới. VKS đề nghị bác kháng cáo và giữ nguyên hình phạt tử hình đối với bị cáo này.

Hai nguyên thứ trưởng được đề nghị cho hưởng án treo

Nguyễn Quang Hà và Nguyễn Thiện Luân đã thoát án tù giam

Viện KS cho rằng bị cáo Nguyễn Quang Hà đã ký một công văn bảo lãnh, đồng ý cho Công ty Tiếp thị đi vay tiền ngân hàng, ký xác nhận có nhu cầu vốn vào 5 công văn để công ty này đi vay tiền ngân hàng. Tổng số tiền vay lên đến hơn 94 tỷ đồng và ngân hàng đã cho vay hơn 56 tỷ đồng. Đến ngày khởi tố, công ty còn nợ hơn 40 tỷ đồng tiền gốc. Bị cáo Hà ký 3 công văn chấp nhận để Cục đầu tư chuyển tiền về tài khoản Công ty này. Trong số các công văn trên, có tới 5 công văn bị cáo Hà ký không qua trình tự vụ chức năng ký nháy.

Đối với Dự án Khu triển lãm (thuộc nhóm A) đã có chỉ định thầu, nguồn vốn Ngân sách cấp, chủ đầu tư không được vay vốn nữa, nhưng bị cáo đã đồng ý bảo lãnh ký xác nhận cho Công ty Tiếp thị đi vay là không đúng chức năng. Thực chất số tiền đi vay hơn 100 tỷ đồng thì chỉ đưa vào công trình hơn 12 tỷ đồng, còn lại thì Lã Thị Kim Oanh sử dụng vào việc khác. Thời gian tiếp theo cho đến năm 1999, bị cáo Hà vẫn không đôn đốc Công ty Tiếp thị hoàn thành thủ tục giải ngân mà vẫn ký xác nhận nhu cầu để Công ty tiếp tục đi vay Ngân hàng 15 tỷ đồng! Trong khi chỉ tính đến năm 1998, nếu cộng cả số tiền đã giải ngân và số tiền mà bị cáo Oanh đã đi vay các ngân hàng thì đã dư thừa cho Dự án. Không những việc ký không đúng thẩm quyền, không kiểm tra nhu cầu vẫn ký xác nhận, bị cáo Hà vẫn ký xác nhận chấp nhận Cục đầu tư chuyển tiền về Công ty Tiếp thị mà không trả cho các ngân hàng, khiến hậu quả để lại đặc biệt nghiêm trọng.

Nguyễn Quang Hà trao đổi với luật sư.

Hai bị cáo Nguyễn Quang Hà - Nguyễn Thiện Luân đều có các tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo, trước khi phạm tội có thành tích xuất sắc trong sản xuất và chiến đấu, công tác. Xem xét điều kiện dẫn đến hành vi của hai bị cáo này thì còn có trách nhiệm của ngân hàng, Cục đầu tư phát triển và một số cơ quan. Bối cảnh của Bộ NN&PTNT lúc ấy, giờ là Bộ mới sáp nhập từ 3 Bộ, công tác quản lý điều hành còn nhiều thiếu sót, phân công thứ trưởng không rõ ràng, sự phối hợp giữa các thứ trưởng không tốt, do đó tất cả các thứ trưởng đều ký, không thông báo cho nhau, không nắm bắt những nội dung đã ký... Đây thuộc về trách nhiệm của Bộ NN&PTNT. Thực tế, Bộ đã có những hình thức kỷ luật nghiêm khắc. Hai bị cáo đều đã nhiều tuổi, đều đã nghỉ hưu, nên căn cứ vào những điều luật trong Bộ luật hình sự, VKS đề nghị cho hai bị cáo này hưởng án treo. Đối với bị cáo Hà, xét gia đình có công với nước, bản thân bị bệnh huyết áp cao nên Viện KS đề nghị mức án 3 năm tù treo (cũ: 3 năm tù giam).

Bị cáo Luân đã ký xác nhận vào 2 công văn để Công ty Tiếp thị đi vay tiền (cho Dự án Khu triển lãm và Khu CN Kim Hoa). Tổng số tiền Ngân hàng đã cho Công ty vay hơn 12 tỷ đồng, đến khi khởi tố còn nợ nguyên số tiền. Hành vi và hậu quả do bị cáo Luân gây nên thấp hơn so với bị cáo Hà. Tại phiên xử phúc thẩm đã có cơ sở để kết luận bị cáo không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi ký công văn 36. Đây là tình tiết giảm nhẹ mới nên có cơ sở để giảm nhẹ hình phạt xuống còn 24 - 30 tháng tù treo (cũ: 3 năm tù giam).

Hai nguyên vụ trưởng: người 8 lạng, kẻ nửa cân

Lắng nghe VKS luận tội và đề nghị mức án.

Bị cáo Phan Văn Quán (nguyên Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kế toán) không làm hết trách nhiệm trong quản lý tài chính - kế toán về đầu tư phát triển. Tuy đã phân công cấp dưới đi kiểm tra Công ty Tiếp thị nhưng không kiểm tra nghiêm túc, không báo cáo lãnh đạo Bộ để có biện pháp kiên quyết xử lý. Bị cáo cùng Huỳnh Xuân Hoàng (nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch) ký nháy phê duyệt hợp đồng chuyển nhượng khách sạn 120 Quán Thánh không đúng quy định, không kiểm tra tài chính nên Lã Thị Kim Oanh đã chiếm đoạt tiền chi tiêu sai nguyên tắc. Bị cáo Quán có tình tiết giảm nhẹ mới do không phải chịu trách nhiệm hình sự về khoản 2,88 tỷ đồng chuyển cho khu CN Kim Hoa, do đó được đề nghị xét giảm một phần tội. VKS đề nghị giảm án và phạt bị cáo này từ 3 năm đến 3 năm 6 tháng tù giam (cũ: 4 năm tù giam).

Bị cáo Hoàng cũng không làm hết nhiệm vụ ký các văn bản về vốn cấp cho Dự án Khu triển lãm nhưng không kiểm tra việc sử dụng vốn của Công ty Tiếp thị. Không những vậy, bị cáo còn ký 4 công văn đề nghị lãnh đạo Bộ ký xác nhận cho Công ty Tiếp thị đi vay tiền. Bị cáo cũng ký nháy 3 công văn để lãnh đạo Bộ ký chấp nhận cho Cục đầu tư chuyển tiền ngân sách cấp và cho vay ưu đãi không đúng quy định. Ký nháy phê duyệt khách sạn 120 Quán Thánh khi chưa có thẩm định giá. Bị cáo Hoàng không kiểm tra quá trình đầu tư của Công ty Tiếp thị để Lã Thị Kim Oanh và đồng bọn lợi dụng sơ hở rút tiền chi tiêu. Hai bị cáo Quán - Hoàng là những Vụ trưởng, đáng ra phải nắm chắc công tác chế độ, phải tham mưu cho lãnh đạo Bộ những lĩnh vực chuyên môn mà mình phụ trách, việc tham mưu đúng hay sai có tính quyết định đến chủ trương của lãnh đạo Bộ. Bị cáo Hoàng không có căn cứ của tình tiết mới nên không thể xét giảm nhẹ hình phạt, đề nghị giữ nguyên mức 4 năm tù giam.

Nhóm "cố ý làm trái" bị đề nghị giữ nguyên án sơ thẩm

Các LS bào chữa cho Lã Thị Kim Oanh phản đối mức án do VKS đề nghị

Viện KS tiếp tục nhận định, Đỗ Đức Thuần làm Kế toán trưởng của Công ty đã không tuân thủ đầy đủ nguyên tắc kế toán, tài chính, mà lại đồng tình với việc làm trái của Lã thị Kim Oanh. Thuần cũng khiến công việc kế toán của Công ty có rất nhiều sai sót, không có chứng từ, không sổ sách theo dõi tiền mặt, sổ sách thì không cập nhật. Bị cáo thường xuyên cùng bị cáo Oanh đi nhận tiền về song không làm đầy đủ thủ tục nhập quỹ. Bị cáo còn cùng Bình, Nghĩa lập khống chứng từ để hợp thức hoá việc chi tiêu trái nguyên tắc của Lã Thị Kim Oanh. Lý do bị cáo nêu là kém trình độ, bị lệ thuộc để giảm hình phạt là không có căn cứ chấp nhận.

Bình và Nghĩa tuy không có chức vụ, quyền hạn trong việc quản lý tài chính nhưng trong thời gian dài biết những việc làm sai của Oanh và Thuần. Ngoài ra, họ còn có những lần tham gia trực tiếp đi rút tiền từ ngân hàng và trực tiếp chi đền bù cho dân nhưng đã không thực hiện đầy đủ nguyên tắc để Oanh lợi dụng rồi chiếm đoạt tiền. Tại toà phúc thẩm đã không có được tình tiết giảm nhẹ án. Các bị cáo Thuần - Bình - Nghĩa cũng bị đề nghị bác kháng cáo và giữ nguyên hình phạt cũ (Bình 14 năm, Nghĩa 10 năm, Thuần 15 năm tù giam).

• Tùng Duy